DOMINICA IX PER ANNUM
Hebd. I Psalterii
Ad Officium lectionis
De libro Iob 28, 1-28
Sapientia apud Deum solum
Dixit Iob: «Habet argéntum venárum princípia, et auro locus est, in quo conflátur. Ferrum de terra tóllitur, et lapis solútus calóre in æs vértitur. Términum pósuit ténebris et universórum finem ipse scrutátur, lápidem quoque calíginis et umbræ. Apéruit cunículos gens peregrína ipsíque oblíti sunt pedes, pénduli hærent plus quam vir nutans. Terra, de qua oriebátur panis, in profúndo subvérsa est sicut per ignem. Locus sapphíri lápides eius, et glebæ illíus aurum. Sémitam ignorávit avis rapax, nec intúitus est eam óculus vúlturis. Non calcavérunt eam fílii supérbiæ, nec pertransívit per eam leæna. Ad sílicem exténdit manum suam, subvértit a radícibus montes. In petris canáles excídit, et omne pretiósum vidit óculus eius. Profúnda quoque fluviórum scrutátus est et abscóndita in lucem prodúxit. Sapiéntia vero ubi invenítur? Et quis est locus intellegéntiæ? Nescit homo structúram eius, nec invenítur in terra vivéntium. Abýssus dicit: “Non est in me”; et mare lóquitur: “Non est mecum”. Non dábitur aurum obrýzum pro ea, nec appendétur argéntum in commutatióne eius. Non appendétur auro Ophir, nec lápidi sardónycho pretiosíssimo vel sapphíro. Non adæquábitur ei aurum vel vitrum, nec commutabúntur pro ea vasa auri. Corállia et crystállum non memorabúntur comparatióne eius; et posséssio sapiéntiæ pótior margarítis. Non adæquábitur ei topázius de Æthiópia, nec auro mundíssimo componétur. Unde ergo sapiéntia venit, et quis est locus intellegéntiæ? Abscóndita est ab óculis ómnium vivéntium, vólucres quoque cæli latet. Perdítio et mors dixérunt: “Auribus nostris audívimus famam eius”. Deus intéllegit viam eius et ipse novit locum illíus. Ipse enim fines mundi intuétur et ómnia, quæ sub cælo sunt, réspicit. Qui fecit ventis pondus et aquas appéndit in mensúra. Quando ponébat plúviis legem et viam procéllis sonántibus, tunc vidit illam et enarrávit et præparávit et investigávit. Et dixit hómini: “Ecce timor Dómini, ipsa est sapiéntia; et recédere a malo intellegéntia”».
Responsorium 1 Cor 2, 7; 1, 30a
R/. Nos lóquimur Dei sapiéntiam in mystério, quæ abscóndita est, * Quam prædestinávit Deus ante sæcula in glóriam nostram.
V/. Vos estis in Christo Iesu, qui factus est sapiéntia nobis a Deo. * Quam.
Ex Confessiónum libris sancti Augustíni epíscopi (Lib. 1, 1. 1 — 2. 2; 5. 5: CCL 27, 1-3)
Inquietum est cor nostrum, donec requiescat in te
Responsorium Ps 72 (73), 25-26; 34 (35), 3b
R/. Quis mihi est in cælo? Et tecum nihil vólui super terram. Defécit caro mea et cor meum; * Deus cordis mei, et pars mea Deus in ætérnum.
V/. Dic ánimæ meæ: Salus tua ego sum. * Deus.
FERIA SECUNDA HEBDOMADAE IX PER ANNUM
Ad Officium lectionis
De libro Iob 29, 1-10; 30, 1. 9-23
Iob deplorat afflictionem suam
Addidit Iob assúmens parábolam suam et dixit: «Quis mihi tríbuat ut sim iuxta menses prístinos, secúndum dies, quibus Deus custodiébat me? Quando splendébat lucérna eius super caput meum et ad lumen eius ambulábam in ténebris. Sicut fui in diébus adulescéntiæ meæ, quando familiáris Deus erat in tabernáculo meo, quando erat Omnípotens mecum, et in circúitu meo púeri mei, quando lavábam pedes meos lacte, et petra fundébat mihi rivos ólei. Quando procedébam ad portam civitátis et in platéa parábam cáthedram mihi, vidébant me iúvenes et abscondebántur, et senes assurgéntes stabant. Príncipes cessábant loqui et dígitum superponébant ori suo. Vocem suam cohibébant duces, et lingua eórum paláto suo adhærébat. Nunc autem derídent me iunióres témpore, quorum non dignábar patres pónere cum cánibus gregis mei. Nunc in eórum cánticum versus sum et factus sum eis in provérbium. Abominántur me et longe fúgiunt a me et fáciem meam conspúere non veréntur. Pháretram enim suam apéruit et afflíxit me et frenum in os meum immísit. Ad déxteram progénies surrexérunt; pedes meos subvertérunt et complanavérunt contra me sémitas ruínæ. Dissipavérunt itínera mea, insidiáti sunt mihi et prævaluérunt, et non fuit qui ferret auxílium. Quasi rupto muro et apérto irruérunt super me et sub ruínis devolúti sunt. Versi sunt contra me in terróres, perséquitur quasi ventus principátum meum, et velut nubes pertránsiit salus mea. Nunc autem in memetípso effúnditur ánima mea; et póssident me dies afflictiónis. Nocte os meum perforátur dolóribus, et, qui me cómedunt, non dórmiunt. In multitúdine róboris tenent vestiméntum meum et quasi capítio túnicæ succinxérunt me. Proiécit me in lutum, et assimilátus sum favíllæ et cíneri. Clamo ad te, et non exáudis me; sto, et non réspicis me. Mutátus es mihi in crudélem et in durítia manus tuæ adversáris mihi. Elevásti me et quasi super ventum ponens dissolvísti me. Scio quia morti trades me, ubi constitúta est domus omni vivénti».
Responsorium Iob 30, 17. 19; 7, 16b
R/. Nocte os meum perforátur dolóribus, et qui me cómedunt non dórmiunt. * Proiécit me in lutum, et assimilátus sum favíllæ et cíneri.
V/. Parce mihi, Dómine, nihil enim sunt dies mei. * Proiécit.
E Doctrínis sancti Doróthei abbátis (Doct. 7, De accusatione sui ipsius, 1-2: PG 88, 1695-1699)
Ratio omnis perturbationis ea est, quod nemo seipsum accusat
Responsorium 1 Io 1, 8. 9; Prov 28, 13
R/. Si dixérimus quóniam peccátum non habémus, nosmetípsos sedúcimus. * Si confiteámur peccáta nostra, fidélis est et iustus Deus, ut remíttat nobis peccáta nostra.
V/. Qui abscóndit scélera sua, non prosperábit. * Si confiteámur.
FERIA TERTIA HEBDOMADAE IX PER ANNUM
Ad Officium lectionis
De libro Iob 31, 1-8. 13-23. 35-37
Iustitia Iob pristina
Dixit Iob: «Pépigi fœdus cum óculis meis, ut ne cogitárem quidem de vírgine. Quæ enim pars mea apud Deum désuper, et quæ heréditas apud Omnipoténtem in excélsis? Numquid non perdítio est iníquo et alienátio operántibus iniustítiam? Nonne ipse consíderat vias meas et cunctos gressus meos dinúmerat? Si ambulávi in vanitáte, et festinávit in dolo pes meus, appéndat me in statéra iusta et sciat Deus integritátem meam. Si declinávit gressus meus de via, et si secútum est óculos meos cor meum, et si mánibus meis adhæsit mácula, seram, et álius cómedat, et progénies mea eradicétur. Si contémpsi subíre iudícium cum servo meo et ancílla mea, cum disceptárent advérsum me, quid enim fáciam, cum surréxerit ad iudicándum Deus, et, cum quæsíerit, quid respondébo illi? Numquid non in ventre fecit me, qui et illum operátus est, et formávit me in viscéribus unus? Si negávi, quod volébant, paupéribus et óculos víduæ languéscere feci; si comédi buccéllam meam solus, et non comédit pupíllus ex ea, quia ab infántia mea educávi eum ut pater et de ventre matris meæ diréxi eam; si despéxi pereúntem, eo quod non habúerit induméntum, et absque operiménto páuperem; si non benedixérunt mihi látera eius, et de velléribus óvium meárum calefáctus est; si levávi super pupíllum manum meam, cum vidérem in porta adiutórium mihi, úmerus meus a iunctúra sua cadat, et bráchium meum cum óssibus lacertórum confringátur, quia timor super me calámitas a Deo, et contra maiestátem eius nihil valérem! Quis mihi tríbuat auditórem? Ecce signum meum! Omnípotens respóndeat mihi! Ecce liber, quem scripsit vir litis meæ, ut in úmero meo portem illum et álligem illum quasi corónam mihi. Númerum gráduum meórum pronuntiábo illi et quasi príncipem adíbo eum».
Responsorium Iob 31, 3; Prov 15, 3; Iob 31, 4
R/. Numquid non perdítio est iníquo, et alienátio operántibus iniustítiam? * In omni loco óculi Dómini contemplántur malos et bonos.
V/. Nonne ipse consíderat vias meas et cunctos gressus meos dinúmerat? * In omni.
E Doctrínis sancti Doróthei abbátis (Doct. 13, De accusatione sui ipsius, 2-3: PG 88, 1699)
Responsorium Cf. Iob 9, 2. 14; 15, 15
R/. Vere scio quod non iustificétur homo compósitus Deo. * Quantus ergo sum ego, ut respóndeam ei, et loquar deléctis verbis cum eo?
V/. Ecce inter sanctos eius nemo immutábilis, et cæli non sunt mundi in conspéctu eius. * Quantus.
FERIA QUARTA HEBDOMADAE IX PER ANNUM
Ad Officium lectionis
De libro Iob 32, 1-6; 33, 1-22
Eliu loquitur de mysterio Dei
Omisérunt tres viri isti respondére Iob, eo quod iustus sibi viderétur. Et irátus indignatúsque est Eliu fílius Bárachel Buzítes de cognatióne Ram; irátus est autem advérsum Iob, eo quod iustum se esse díceret coram Deo. Porro advérsum amícos eius indignátus est, eo quod non inveníssent responsiónem, sed tantúmmodo condemnássent Iob. Igitur Eliu exspectávit Iob loquéntem, eo quod senióres essent, qui loquebántur; cum autem vidísset Eliu quod tres respondére non potuíssent, irátus est veheménter. Respondénsque Eliu fílius Bárachel Buzítes dixit: «Iúnior sum témpore, vos autem antiquióres; idcírco véritus sum et tímui vobis indicáre meam senténtiam. Audi ígitur, Iob, elóquia mea et omnes sermónes meos auscúlta. Ecce apérui os meum, loquátur lingua mea in fáucibus meis. Ex recto corde sermónes mei sunt, et senténtiam puram lábia mea loquéntur. Spíritus Dei fecit me et spiráculum Omnipoténtis vivificávit me. Si potes, respónde mihi, præpara te coram me et consíste. Ecce ego sicut tu coram Deo sum et de eódem luto abscíssus sum et ego. Verúmtamen terror meus non te térreat, et onus meum non sit tibi grave. Dixísti ergo in áuribus meis, et vocem verbórum tuórum audívi: “Mundus sum ego et absque delícto; immaculátus, et non est iníquitas in me. Quia querélas in me répperit, ideo arbitrátus est me inimícum sibi; pósuit in nervo pedes meos, custodívit omnes sémitas meas”. Hoc est ergo, in quo non es iustificátus, respondébo tibi, quia maior est Deus hómine. Quare advérsus eum conténdis, quod non ad ómnia verba respónderit tibi? Semel lóquitur Deus, et secúndo idípsum non répetit. Per sómnium in visióne noctúrna, quando írruit sopor super hómines, et dórmiunt in léctulo; tunc áperit aures virórum et in visiónibus terret eos, ut avértat hóminem ab his, quæ facit, et líberet eum de supérbia, éruens ánimam eius a fóvea et vitam illíus, ut non tránseat canálem mortis. Increpat quoque per dolórem in léctulo, et trémitus óssium eius contínuus. Abominábilis ei fit in vita sua panis, et ánimæ illíus cibus ante desiderábilis. Tabéscet caro eius in conspéctu, et ossa, quæ non videbántur, nudabúntur. Appropinquávit corruptióni fóveæ et vita illíus mortíferis sédibus».
Responsorium Rom 11, 33-34
R/. O altitúdo divitiárum et sapiéntiæ et sciéntiæ Dei! * Quam incomprehensibília sunt iudícia eius et investigábiles viæ eius!
V/. Quis enim cognóvit sensum Dómini? aut quis consiliárius eius fuit? * Quam.
E Morálium libris sancti Gregórii Magni papæ in Iob (Lib. 23, 23-24: PL 76, 265-266)
Audi, Iob, elóquia mea, et omnes sermónes meos auscúlta. Hoc habet próprium doctrína arrogántium, ut humíliter nésciant inférre quod docent, et recta quæ sápiunt recte ministráre non possint. In verbis enim eórum próditur quod cum docent, quasi in quodam sibi vidéntur summitátis cúlmine residére, eósque quos docent ut longe infra se pósitos véluti in imo respíciunt, quibus non consuléndo loqui, sed vix dominándo dignántur.
Responsorium 1 Petr 5, 5b; Mt 11, 29b
R/. Omnes ínvicem humilitátem indúite, * Quia Deus supérbis resístit, humílibus autem dat grátiam.
V/. Díscite a me, quia mitis sum et húmilis corde, et inveniétis réquiem animábus vestris. * Quia Deus.
FERIA QUINTA HEBDOMADAE IX PER ANNUM
Ad Officium lectionis
De libro Iob 38, 1-30
Deus confundit Iob
Respóndens Dóminus Iob de túrbine dixit: «Quis est iste obscúrans consílium sermónibus imperítis? Accínge sicut vir lumbos tuos; interrogábo te, et édoce me. Ubi eras quando ponébam fundaménta terræ? Indica mihi, si habes intellegéntiam. Quis pósuit mensúras eius, si nosti? Vel quis teténdit super eam líneam? Super quo bases illíus solidátæ sunt? Aut quis demísit lápidem angulárem eius, cum clamárent simul astra matutína, et iubilárent omnes fílii Dei? Quis conclúsit óstiis mare, quando erumpébat quasi de viscéribus procédens, cum pónerem nubem vestiméntum eius et calígine illud quasi fáscia obvólverem? Definívi illud términis meis et pósui vectem et óstia et dixi: Usque huc vénies et non procédes ámplius et hic confrínges tuméntes fluctus tuos. Numquid in diébus tuis præcepísti dilúculo et assignásti auróræ locum suum? Et, cum extréma terræ tenéres, excússi sunt ímpii ex ea? Vertétur in lutum signátum et stabit sicut vestiméntum. Cohibétur ab ímpiis lux sua, et bráchium excélsum confringétur. Numquid ingréssus es scaturígines maris et in novíssimis abýssi deambulásti? Numquid apértæ sunt tibi portæ mortis, et óstia tenebrósa vidísti? Numquid considerásti latitúdinem terræ? Indica mihi, si nosti ómnia: In qua via lux hábitet, et tenebrárum quis locus sit; ut ducas unumquódque ad términos suos et intéllegas sémitas domus eius? Novísti, nam tunc natus eras, et númerus diérum tuórum multus! Numquid ingréssus es thesáuros nivis aut thesáuros grándinis aspexísti, quæ præparávi in tempus angústiæ, in diem pugnæ et belli? Per quam viam spárgitur lux, diffúnditur ventus urens super terram? Quis dedit vehementíssimo imbri cursum et viam fúlmini tonánti, ut plúeret super terram absque hómine, in desérto, ubi nullus mortálium commorátur, ut impléret ínviam et desolátam et prodúceret herbas in terra árida? Quis est plúviæ pater, vel quis génuit stillas roris? De cuius sinu egréssa est glácies, et pruínam de cælo quis génuit? In similitúdinem lápidis aquæ durántur, et superfícies abýssi constríngitur».
Responsorium Rom 9, 20; Iob 38, 3
R/. Homo, tu quis es, qui respóndeas Deo? * Numquid dicet figméntum ei qui se finxit: Quid me fecísti sic?
V/. Accínge sicut vir lumbos tuos; interrogábo te, et édoce me: * Numquid.
E Morálium libris sancti Gregórii Magni papæ in Iob (Lib. 29, 2-4: PL 76, 478-480)
Ecclesia progreditur quasi aurora consurgens
Responsorium Phil 1, 3. 6. 9
R/. Grátias ago Deo meo in omni memória vestri. * Confídens hoc ipsum quia, qui cepit in vobis opus bonum, perfíciet usque in diem Christi Iesu.
V/. Hoc oro ut cáritas vestra magis ac magis abúndet in sciéntia et omni sensu. * Confídens.
FERIA SEXTA HEBDOMADAE IX PER ANNUM
Ad Officium lectionis
De libro Iob 40, 1-14; 42, 1-6
Maiestati divinæ Iob se subicit
Dóminus locútus est ad Iob: «Numquid conténdit cum Omnipoténte reprehénsor? Qui árguit Deum, debet respondére ad ea». Respóndens autem Iob Dómino dixit: «Ecce léviter locútus sum; quid respondébo tibi? Manum meam ponam super os meum. Unum locútus sum, quod non répetam, et álterum, quibus ultra non addam». Respóndens autem Dóminus Iob de túrbine dixit: «Accínge sicut vir lumbos tuos; interrogábo te, et édoce me. Numquid írritum fácies iudícium meum et condemnábis me, ut tu iustificéris? Et si habes bráchium sicut Deus et si voce símili tonas? Circúmda tibi decórem et sublimitátem; glória et decóre indúere. Effúnde veheméntiam furóris tui et respíciens omnem arrogántem humília. Réspice cunctos supérbos et confúnde eos et cóntere ímpios in loco suo. Abscónde eos in púlvere simul, et fácies eórum claude in fóvea; et ego confitébor quod salváre te possit déxtera tua». Respóndens autem Iob Dómino dixit: «Scio quia ómnia potes, et nulla te latet cogitátio. Quis est iste, qui celat consílium absque sciéntia? Ideo insipiénter locútus sum et mirabília, quæ excéderent sciéntiam meam. Audi, et ego loquar; interrogábo te, et respónde mihi. Audítu auris audívi te; nunc autem óculus meus videt te. Idcírco ipse me reprehéndo et ago pæniténtiam in favílla et cínere».
Responsorium Iob 42, 5-6; 40, 5. 4b
R/. Audítu auris audívi te, Dómine; nunc autem óculus meus videt te; idcírco ipse me reprehéndo * Et ago pæniténtiam in favílla et cínere.
V/. Unum locútus sum, quod non répetam et álterum, quibus ultra non addam. Manum meam ponam super os meum. * Et ago.
Ex Tractátibus Balduíni Cantuariénsis epíscopi (Tract. 6: PL 204, 466-467)
Dominus discretor cogitationum et intentionum cordis
Omnia ergo in luce discretiónis agénda sunt, sicut in Deo et coram Deo.
Responsorium Mic 6, 8; Ps 36 (37), 3
R/. Indicátum est tibi, homo, quid sit bonum, et quid Dóminus quærat a te: * Fácere iudícium et dilígere caritátem, et sollícitum ambuláre cum Deo tuo.
V/. Spera in Dómino et fac bonitátem, et inhabitábis terram. * Fácere.
SABBATO HEBDOMADAE IX PER ANNUM
Ad Officium lectionis
De libro Iob 42, 7-16
Iob a Deo iustificatur super adversarios suos
Postquam locútus est Dóminus verba hæc ad Iob, dixit ad Eliphaz Themanítem: «Irátus est furor meus in te et in duos amícos tuos, quóniam non estis locúti coram me rectum sicut servus meus Iob. Súmite ergo vobis septem tauros et septem aríetes; et ite ad servum meum Iob et offérte holocáustum pro vobis; Iob autem servus meus orábit pro vobis. Fáciem eius suscípiam, ut non vobis imputétur stultítia; neque enim locúti estis ad me recta sicut servus meus Iob». Abiérunt ergo Eliphaz Themanítes et Baldad Suhítes et Sophar Naamathítes et fecérunt, sicut locútus fúerat Dóminus ad eos, et suscépit Dóminus fáciem Iob.
Dóminus vertit sortem Iob, cum oráret ille pro amícis suis; et áddidit Dóminus ómnia, quæcúmque fúerant Iob, duplícia. Venérunt autem ad eum omnes fratres sui et univérsæ soróres suæ et cuncti, qui nóverant eum prius; et comedérunt cum eo panem in domo eius et movérunt super eum caput et consoláti sunt eum super omni malo, quod intúlerat Dóminus super eum; et dedérunt ei unusquísque argénteum unum et ináurem áuream unam.
Dóminus autem benedíxit novíssimis Iob magis quam princípio eius; et facta sunt ei quattuórdecim mília óvium et sex mília camelórum et mille iuga boum et mille ásinæ. Et fuérunt ei septem fílii et tres fíliæ; et vocávit nomen uníus Colúmbam et nomen secúndæ Cássiam et nomen tértiæ Cornu stíbii. Non sunt autem invéntæ mulíeres speciósæ sicut fíliæ Iob in univérsa terra; dedítque eis pater suus hereditátem inter fratres eárum. Vixit autem Iob post hæc centum quadragínta annis et vidit fílios suos et fílios filiórum suórum usque ad quartam generatiónem; et mórtuus est senex et plenus diérum.
Responsorium Cf. Iob 42, 7. 8
R/. Dixit Dóminus ad Eliphaz: Tu et amíci tui non estis locúti coram me rectum sicut servus meus Iob; * Ipse orábit pro vobis.
V/. Fáciem eius suscípiam, ut non vobis imputétur stultítia vestra. * Ipse.
Ex Expositióne sancti Thomæ de Aquíno presbýteri in Ioánnem (Cap. 14, lect. 2)
Via perveniendi ad veram vitam
Responsorium Iob 42, 10b. 11ab. 12a; 1 Cor 10, 13b
R/. Addidit Dóminus ómnia quæcúmque fúerant Iob duplícia et fratres sui consoláti sunt eum; * Dóminus autem benedíxit novíssimis Iob, magis quam princípio eius.
V/. Fidélis Deus est, qui non patiétur vos tentári super id, quod potéstis, sed fáciet cum tentatióne étiam provéntum. * Dóminus.