DOMINICA XXXII PER ANNUM
Hebd. IV Psalterii
Ad Officium lectionis
Incipit liber Daniélis prophétæ 1, 1-21
Iuvenes Israel fideles in palatio regis Babylonis
Anno tértio regni Ióachim regis Iudæ venit Nabuchodónosor rex Babylónis Ierúsalem et obsédit eam; et trádidit Dóminus in manu eius Ióachim regem Iudæ et partem vasórum domus Dei, et asportávit ea in terram Sénnaar in domum deórum suórum et vasa íntulit in domum thesáuri deórum suórum.
Et ait rex Asfanaz præpósito eunuchórum suórum, ut introdúceret de fíliis Israel et de sémine régio et tyrannórum púeros, in quibus nulla esset mácula, decóros forma et erudítos omni sapiéntia, cautos sciéntia et doctos disciplína, et qui possent stare in palátio regis, et ut docérent eos lítteras et linguam Chaldæórum. Et constítuit eis rex annónam per síngulos dies de cibis suis et de vino, unde bibébat ipse, ut enutríti tribus annis póstea starent in conspéctu regis. Fuérunt ergo inter eos de fíliis Iudæ Dániel, Ananías, Mísael et Azarías. Et impósuit eis præpósitus eunuchórum nómina: Daniéli Baltássar et Ananíæ Sedrac, Misaéli Misac et Azaríæ Abdénago.
Propósuit autem Dániel in corde suo, ne polluerétur de mensa regis neque de vino potus eius, et rogávit eunuchórum præpósitum, ne contaminarétur. Dedit autem Deus Daniéli grátiam et misericórdiam in conspéctu príncipis eunuchórum; et ait princeps eunuchórum ad Dániel: «Tímeo ego dóminum meum regem, qui constítuit vobis cibum et potum; qui si víderit vultus vestros macilentióres præ céteris adulescéntibus coævis vestris, condemnábitis caput meum regi». Et dixit Dániel ad custódem, quem constitúerat princeps eunuchórum super Dániel, Ananíam, Mísael et Azaríam: «Tenta nos, óbsecro, servos tuos diébus decem, et dentur nobis legúmina ad vescéndum et aqua ad bibéndum; et videántur in conspéctu tuo vultus nostri et vultus puerórum, qui vescúntur cibo régio, et, sicut víderis, fácies cum servis tuis».
Qui, audíto sermóne huiuscémodi, tentávit eos diébus decem. Post dies autem decem apparuérunt vultus eórum melióres et corpulentióres præ ómnibus púeris, qui vescebántur cibo régio. Porro custos tollébat cibária et vinum potus eórum dabátque eis legúmina.
Quáttuor autem púeris his dedit Deus sciéntiam et disciplínam in omni scriptúra et sapiéntia, Daniéli autem intellegéntiam ómnium visiónum et somniórum. Complétis ítaque diébus, post quos díxerat rex, ut introduceréntur, introdúxit eos præpósitus eunuchórum in conspéctu Nabuchodónosor. Cumque locútus eis fuísset rex, non sunt invénti de univérsis tales ut Dániel, Ananías, Mísael et Azarías; et stetérunt in conspéctu regis. Et omne verbum sapiéntiæ et intelléctus, quod sciscitátus est ab eis, rex invénit in eis décuplum super cunctos haríolos et magos, qui erant in univérso regno eius. Fuit autem Dániel usque ad annum primum Cyri regis.
Responsorium Cf. Dan 1, 17a. 20a
R/. Disciplínam et sapiéntiam dócuit eos Dóminus, firmávit in illis grátiam spíritus sui, * Et intelléctu implévit Dóminus corda eórum.
V/. Omne verbum sapiéntiæ et intelléctus, quod sciscitátus est ab eis, rex invénit in eis. * Et intelléctu.
Incipit Homilía auctóris sæculi secúndi (Cap 1, 1 — 2, 7: Funk 1, 145-149)
Christus servare voluit pereuntia
Responsorium 1 Th 5, 9-10; Col 1, 13
R/. Non pósuit nos Deus in iram, sed in acquisitiónem salútis per Dóminum nostrum Iesum Christum qui mórtuus est pro nobis; * Ut simul cum illo vivámus.
V/. Erípuit nos de potestáte tenebrárum, et tránstulit in regnum Fílii dilectiónis suæ. * Ut simul.
FERIA SECUNDA HEBDOMADAE XXXII PER ANNUM
Ad Officium lectionis
De libro Daniélis prophétæ 2, 26-47
Visio statuæ et lapidis. Regnum æternum Dei
In diébus illis: Dixit rex Nabuchodónosor Daniéli, cuius nomen erat Baltássar: «Putásne vere potes mihi indicáre sómnium, quod vidi, et interpretatiónem eius?». Et respóndens Dániel coram rege ait: «Mystérium, quod rex intérrogat, sapiéntes, magi et haríoli et harúspices non queunt indicáre regi; sed est Deus in cælo revélans mystéria, qui indicávit tibi, rex Nabuchodónosor, quæ ventúra sunt in novíssimis tempóribus. Sómnium tuum et visiónes cápitis tui in cubíli tuo huiuscémodi sunt:
Tu, rex, cogitáre cœpísti in strato tuo quid esset futúrum post hæc; et qui revélat mystéria, osténdit tibi, quæ ventúra sunt. Mihi quoque non in sapiéntia, quæ est in me plus quam in cunctis vivéntibus, sacraméntum hoc revelátum est, sed ut interpretátio regi manifésta fíeret et cogitatiónes mentis tuæ scires.
Tu, rex, vidébas, et ecce státua una grandis: státua illa magna et statúra sublímis stabat contra te, et intúitus eius erat terríbilis. Huius státuæ caput ex auro óptimo erat, pectus autem et bráchia de argénto, porro venter et fémora ex ære, tíbiæ autem férreæ, pedum quædam pars erat férrea, quædam autem fíctilis. Vidébas ita, donec abscíssus est lapis sine mánibus et percússit státuam in pédibus eius férreis et fictílibus et commínuit eos; tunc contríta sunt páriter ferrum, testa, æs, argéntum et aurum, et fuérunt quasi follículus ex áreis æstívis, et rápuit ea ventus, nullúsque locus invéntus est eis; lapis autem, qui percússerat státuam, factus est mons magnus et implévit univérsam terram.
Hoc est sómnium; interpretatiónem quoque eius dicémus coram te, rex. Tu rex regum es, et Deus cæli regnum et fortitúdinem et impérium et glóriam dedit tibi, et ómnia, in quibus hábitant fílii hóminum et béstiæ agri volucrésque cæli, dedit in manu tua et te dóminum universórum constítuit: tu es caput áureum. Et post te consúrget regnum áliud minus te et regnum tértium áliud æreum, quod imperábit univérsæ terræ. Et regnum quartum erit robústum velut ferrum; quómodo ferrum commínuit et domat ómnia, et sicut ferrum commínuens cónteret et commínuet ómnia hæc. Porro quia vidísti pedum et digitórum partem testæ fíguli et partem férream, regnum divísum erit; et robur ferri erit ei, secúndum quod vidísti ferrum mixtum testæ ex luto. Et dígitos pedum ex parte férreos et ex parte fíctiles, ex parte regnum erit sólidum et ex parte contrítum. Quod autem vidísti ferrum mixtum testæ ex luto, commiscebúntur quidem humáno sémine, sed non adhærébunt sibi, sícuti ferrum miscéri non potest testæ. In diébus autem regnórum illórum suscitábit Deus cæli regnum, quod in ætérnum non dissipábitur, et regnum pópulo álteri non tradétur: commínuet et consúmet univérsa regna hæc, et ipsum stabit in ætérnum. Secúndum quod vidísti quod de monte abscíssus est lapis sine mánibus et commínuit testam et ferrum et æs et argéntum et aurum, Deus magnus osténdit regi, quæ ventúra sunt póstea; et verum est sómnium et fidélis interpretátio eius».
Tunc rex Nabuchodónosor cécidit in fáciem suam et Daniélem adorávit et hóstias et incénsum præcépit, ut sacrificárent ei. Loquens ergo rex ait Daniéli: «Vere Deus vester Deus deórum est et dóminus regum et revélans mystéria, quóniam potuísti aperíre sacraméntum hoc».
Responsorium Dan 2, 44; cf. Lc 20, 17. 18
R/. Suscitábit Deus cæli regnum, quod in ætérnum non dissipábitur; commínuet et consúmet univérsa regna, * Et ipsum Dei regnum stabit in ætérnum.
V/. Lápidem, quem reprobavérunt ædificántes, hic factus est in caput ánguli; super quem autem cecíderit lapis ille, commínuet illum, * Et ipsum.
Ex Homilía auctóris sæculi secúndi (Cap. 3, 1 — 4, 5; 7, 1-6: Funk 1, 149-153)
Responsorium 1 Th 1, 9b-10; 1 Io 2, 28
R/. Convérsi estis servíre Deo vivo et vero et exspectáre Fílium eius de cælis, quem suscitávit ex mórtuis, * Qui éripit nos ab ira ventúra.
V/. Et nunc, filíoli, manéte in eo, ut, cum apparúerit, habeámus fidúciam et non confundámur in advéntu eius. * Qui éripit.
FERIA TERTIA HEBDOMADAE XXXII PER ANNUM
Ad Officium lectionis
De libro Daniélis prophétæ 3, 8-12. 19-24. 91-97
Statua aurea regis. Iuvenes erepti de fornace
In illo témpore accedéntes viri Chaldæi accusavérunt Iudæos dixerúntque Nabuchodónosor regi: «Rex, in ætérnum vive; tu, rex, posuísti decrétum, ut omnis homo, qui audíerit sónitum tubæ, fístulæ et cítharæ, sambúcæ et psaltérii et symphoníæ et univérsi géneris musicórum, prostérnat se et adóret státuam áuream; si quis autem non prócidens adoráverit, mittétur in fornácem ignis ardéntis. Sunt ergo viri Iudæi, quos constituísti super ópera provínciæ Babylónis, Sedrac, Misac et Abdénago; viri isti te, rex, non honórant: deos tuos non colunt et státuam áuream, quam erexísti non adórant».
Tunc Nabuchodónosor replétus est furóre, et aspéctus faciéi illíus immutátus est super Sedrac, Misac et Abdénago; et respóndens præcépit, ut succenderétur fornax séptuplum quam succéndi consuéverat; et viris fortíssimis de exércitu suo iussit, ut ligárent Sedrac, Misac et Abdénago et mítterent eos in fornácem ignis ardéntis. Et conféstim viri illi vincti, cum bracis suis et tiáris et calceaméntis et véstibus, missi sunt in médium fornácis ignis ardéntis; ítaque, quia iússio regis urgébat et fornax succénsa erat nimis, viros illos, qui míserant Sedrac, Misac et Abdénago interfécit flamma ignis. Viri autem tres, Sedrac, Misac et Abdénago, cecidérunt in médio camíno ignis ardéntis colligáti.
Et ambulábant in médio flammæ laudántes Deum et benedicéntes Dómino.
Tunc Nabuchodónosor rex obstúpuit et surréxit própere; respóndens ait optimátibus suis: «Nonne tres viros mísimus in médium ignis compedítos?». Qui respondéntes dixérunt regi: «Vere, rex». Respóndit et ait: «Ecce ego vídeo viros quattuor solútos et ambulántes in médio ignis, et nihil corruptiónis in eis est, et spécies quarti símilis fílio deórum». Tunc accéssit Nabuchodónosor ad óstium fornácis ignis ardéntis et ait: «Sedrac, Misac et Abdénago, servi Dei excélsi, egredímini et veníte». Statímque egréssi sunt Sedrac, Misac et Abdénago de médio ignis. Et congregáti sátrapæ, magistrátus et iúdices et poténtes régis contemplabántur viros illos, quóniam nihil potestátis habuísset ignis in corpóribus eórum, et capíllus cápitis eórum non esset adústus, et sarábara eórum non fuíssent immutáta, et odor ignis non transísset per eos. Et erúmpens Nabuchodónosor ait: «Benedíctus Deus eórum, Sedrac, Misac et Abdénago, qui misit ángelum suum et éruit servos suos, qui credidérunt in eo, et verbum regis immutavérunt et tradidérunt córpora sua, ne servírent et ne adorárent omnem deum, excépto Deo suo. A me ergo pósitum est decrétum, ut omnis pópulus, tribus et lingua quæcúmque locúta fúerit blasphémiam contra Deum Sedrac, Misac et Abdénago in frusta concidátur, et domus eius in sterquilínium fiat, eo quod non est Deus álius, qui possit ita salváre». Tunc rex promóvit Sedrac, Misac et Abdénago in província Babylónis.
Responsorium Dan 3, 49. 50b. 95
R/. Angelus Dómini descéndit cum Azaría et sóciis eius in fornácem, et excússit flammam ignis de fornáce; * Et non tétigit eos omníno ignis neque contristávit.
V/. Benedíctus Deus eórum, qui misit ángelum suum, et éruit servos suos qui credidérunt in eo. * Et non.
Ex Homilía auctóris sæculi secúndi (Cap. 8, 1 — 9, 11: Funk 1, 153-157)
Postquam enim e mundo exívimus, non ámplius póssumus ibi confitéri aut pæniténtiam ágere. Quare, fratres, voluntátem Patris faciéntes et carnem castam servántes et mandáta Dómini custodiéntes consequémur vitam ætérnam. Dicit enim Dóminus in Evangélio: Si parvum non servástis, quis magnum vobis dabit? Dico enim vobis: Qui fidélis est in mínimo, et in maióri fidélis est. Hoc ergo dicit: serváte carnem castam et sigíllum immaculátum, ut vitam recipiámus.
Responsorium Ez 18, 31a. 32; 2 Petr 3, 9b
R/. Proícite a vobis omnes prævaricatiónes vestras, et fácite vobis cor novum et spíritum novum; * Quia nolo mortem moriéntis, dicit Dóminus; revertímini et vívite.
V/. Patiénter agit Dóminus in vos, nolens áliquos períre, sed omnes ad pæniténtiam revérti. * Quia.
FERIA QUARTA HEBDOMADAE XXXII PER ANNUM
Ad Officium lectionis
De libro Daniélis prophétæ 5, 1-2. 5-9. 13-17. 25 — 6, 1
Iudicium Dei in convivio Balthasar
In diébus illis: Balthásar rex fecit grande convívium optimátibus suis mille, et coram his mílibus vinum bibébat. Balthásar ergo præcépit iam temuléntus, ut afferréntur vasa áurea et argéntea, quæ asportáverat Nabuchodónosor pater eius de templo, quod fuit in Ierúsalem, ut bíberent in eis rex et optimátes eius uxorésque eius et concubínæ.
In eádem hora apparuérunt dígiti manus hóminis et scripsérunt contra candelábrum in superfície paríetis palátii regis; et rex aspiciébat artículos manus scribéntis. Tunc regis fácies commutáta est, et cogitatiónes eius conturbábant eum, et compáges renum eius solvebántur, et génua eius ad se ínvicem collidebántur. Exclamávit ítaque rex fórtiter, ut introdúcerent magos, Chaldæos et harúspices; et próloquens rex ait sapiéntibus Babylónis: «Quicúmque légerit scriptúram hanc et interpretatiónem eius maniféstam mihi fécerit, púrpura vestiétur et torquem áuream habébit in collo et tértius in regno meo dominábitur». Tunc ingréssi sunt omnes sapiéntes regis et non potuérunt nec scriptúram légere nec interpretatiónem indicáre regi; unde rex Balthásar satis conturbátus est, et vultus illíus immutátus est super eum, sed et optimátes eius turbabántur.
Igitur introdúctus est Dániel coram rege; ad quem præfátus rex ait: «Tu es Dániel de fíliis captivitátis Iudæ, quem addúxit rex pater meus de Iuda? Audívi de te quóniam spíritum deórum hábeas, et sciéntia intellegentiáque ac sapiéntia amplióres invéntæ sint in te. Et nunc introgréssi sunt in conspéctu meo sapiéntes, magi, ut scriptúram hanc légerent et interpretatiónem eius indicárent mihi et nequivérunt sensum huius sermónis edícere. Porro ego audívi de te quod possis obscúra interpretári et ligáta dissólvere; si ergo vales scriptúram légere et interpretatiónem eius indicáre mihi, púrpura vestiéris et torquem áuream circa collum tuum habébis et tértius in regno meo princeps eris».
Tunc respóndens Dániel ait coram rege: «Múnera tua sint tibi, et dona tua álteri da; scriptúram autem legam tibi, rex, et interpretatiónem eius osténdam tibi.
Hæc est autem scriptúra, quæ digésta est: mane, thecel, uphársin. Et hæc est interpretátio sermónis: mane, numerávit Deus regnum tuum et complévit illud; thecel, appénsus es in statéra et invéntus es minus habens; uphársin, divísum est regnum tuum et datum est Medis et Persis». Tunc, iubénte Balthásar, indútus est Dániel púrpura et circúmdata est torques áurea collo eius, et prædicátum est de eo quod habéret potestátem tértius in regno suo. Eádem nocte interféctus est Balthásar rex Chaldæórum.
Et Daríus Medus succéssit in regnum annos natus sexagínta duos.
Responsorium Ps 74 (75), 6. 8. 9; Ap 14, 9. 10
R/. Nolíte exaltáre in altum cornu vestrum, quóniam Deus iudex est, hunc humíliat et hunc exáltat; * Quia calix in manu Dómini, bibent omnes peccatóres terræ.
V/. Qui adoráverit béstiam et imáginem eius, bibet de vino iræ Dei. * Quia.
Ex Homilía auctóris sæculi secúndi (Cap. 10, 1 — 12, 1; 13, 1: Funk 1, 157-159)
Responsorium 1 Cor 15, 58; 2 Th 3, 13
R/. Stábiles estóte, immóbiles, abundántes in ópere Dómini semper, * Sciéntes quod labor vester non est inánis in Dómino.
V/. Nolíte defícere benefaciéntes. * Sciéntes.
FERIA QUINTA HEBDOMADAE XXXII PER ANNUM
Ad Officium lectionis
De libro Daniélis prophétæ 9, 1-4a. 18-27
Oratio et visio Danielis
In anno primo Daríi fílii Asuéri de sémine Medórum, qui imperávit super regnum Chaldæórum, anno uno regno eius, ego Dániel intelléxi in libris númerum annórum, de quo factus est sermo Dómini ad Ieremíam prophétam, ut compleréntur desolatiónes Ierúsalem, septuagínta anni; et pósui fáciem meam ad Dóminum Deum meum, ut quærerem rogatiónem et deprecatiónem in ieiúniis, sacco et cínere. Et orávi Dóminum Deum et conféssus sum et dixi:
«Inclína, Deus meus, aurem tuam et audi; áperi óculos tuos et vide desolatiónem nostram et civitátem, super quam invocátum est nomen tuum; neque enim in iustificatiónibus nostris prostérnimus preces ante fáciem tuam, sed in miseratiónibus tuis multis. Exáudi, Dómine; placáre, Dómine, atténde et fac: ne moréris propter temetípsum, Deus meus, quia nomen tuum invocátum est super civitátem et super pópulum tuum».
Cumque adhuc lóquerer et orárem et confitérer peccáta mea et peccáta pópuli mei Israel et prostérnerem preces meas in conspéctu Dei mei pro monte sancto Dei mei, adhuc me loquénte in oratióne, ecce vir Gábriel, quem víderam in visióne princípio, cito volans tétigit me in témpore sacrifícii vespertíni; et dócuit me et locútus est mihi dixítque: «Dániel, nunc egréssus sum, ut docérem te et intellégeres. Ab exórdio precum tuárum egréssus est sermo; ego autem veni, ut indicárem, quia vir desideriórum es tu; ergo animadvérte sermónem et intéllege visiónem. Septuagínta hebdómades decrétæ sunt super pópulum tuum et super urbem sanctam tuam, ut consummétur prævaricátio, et finem accípiat peccátum, et deleátur iníquitas, et adducátur iustítia sempitérna, et impleátur vísio et prophétes, et ungátur Sanctus sanctórum.
Scito ergo et animadvérte: ab éxitu sermónis ut íterum ædificétur Ierúsalem usque ad christum ducem, hebdómades septem. Et hebdómades sexagínta duæ erunt; et rursum ædificábitur platéa et muri in angústia témporum.
Et post hebdómades sexagínta duas occidétur christus; et nihil erit ei. Et civitátem et sanctuárium dissipábit pópulus ducis ventúri, et finis eius vástitas et usque ad finem belli statúta desolátio.
Confirmábit autem pactum multis hebdómade una; et in dimídio hebdómadis defíciet hóstia et sacrifícium, et erit super alam abominatiónis vastátor et úsquedum consummátio et decrétum effundántur super vastatórem».
Responsorium Bar 2, 16a; Dan 9, 18a; Ps 79 (80), 20
R/. Próspice, Dómine, de domo sancta tua, et atténde in nos; inclína, Deus meus, aurem tuam et audi; * Aperi óculos tuos et vide desolatiónem nostram.
V/. Dómine Deus virtútum, convérte nos, et illústra fáciem tuam, et salvi érimus. * Aperi.
Ex Homilía auctóris sæculi secúndi (Cap. 13, 2 — 14, 5: Funk 1, 159-163)
Ecclesia viva est corpus Christi
Responsorium Ier 7, 3; Iac 4, 8
R/. Hæc dicit Dóminus exercítuum, Deus Israel: Bonas fácite vias vestras et ópera vestra; * Et habitáre vos fáciam in loco isto.
V/. Appropiáte Deo, et appropinquábit vobis; emundáte manus, peccatóres, et purificáte corda. * Et habitáre.
FERIA SEXTA HEBDOMADAE XXXII PER ANNUM
Ad Officium lectionis
De libro Daniélis prophétæ 10, 1-21
Visio hominis et apparitio angeli
Anno tértio Cyri regis Persárum verbum revelátum est Daniéli cognoménto Baltássar, et verum verbum et ácies magna; intellexítque sermónem, intellegéntia enim fuit ei in visióne. In diébus illis ego Dániel lugébam tribus hebdómadis diérum, panem desiderábilem non comédi, et caro et vinum non introiérunt in os meum, sed neque unguénto unctus sum, donec compleréntur tres hebdómades diérum.
Die autem vicésima et quarta mensis primi eram iuxta flúvium magnum, qui est Tigris, et levávi óculos meos et vidi, et ecce vir unus vestítus líneis et renes eius accíncti auro obrýzo; et corpus eius quasi chrysólithus, et fácies eius velut spécies fulgóris, et óculi eius ut lampas ardens, et bráchia eius et, quæ deórsum sunt usque ad pedes, quasi spécies æris candéntis, et vox sermónum eius ut vox multitúdinis. Vidi autem ego Dániel solus visiónem; porro viri, qui erant mecum, visiónem non vidérunt, sed terror nímius írruit super eos, et fugérunt in abscónditum. Ego autem relíctus solus vidi visiónem grandem hanc, et non remánsit in me fortitúdo, sed et spécies mea immutáta est in me usque ad dissipatiónem, nec hábui quidquam vírium. Et audívi vocem sermónum eius; et áudiens vocem sermónum eius iacébam consternátus super fáciem meam, et vultus meus hærébat terræ.
Et ecce manus tétigit me et eréxit me super génua mea et super palmas mánuum meárum, et dixit ad me: «Dániel, vir desideriórum, intéllege verba, quæ ego loquor ad te, et sta in gradu tuo; nunc enim sum missus ad te». Cumque dixísset mihi sermónem istum, steti tremens. Et ait ad me: «Noli metúere, Dániel, quia ex die primo, quo posuísti cor tuum ad intellegéndum et ad humiliándum te in conspéctu Dei tui, exaudíta sunt verba tua; et ego veni propter sermónes tuos. Princeps autem regni Persárum réstitit mihi vigínti et uno diébus; et ecce Míchael, unus de princípibus primis, venit in adiutórium meum; et ego remánsi ibi iuxta regem Persárum. Veni autem, ut docérem te, quæ ventúra sunt pópulo tuo in novíssimis diébus, quóniam adhuc vísio in dies». Cumque loquerétur mihi huiuscémodi verbis, deiéci vultum meum ad terram et tácui. Et ecce quasi similitúdo filiórum hóminis tétigit lábia mea; et apériens os meum locútus sum et dixi ad eum, qui stabat contra me: «Dómine mi, in visióne angústiæ venérunt super me, et nihil in me remánsit vírium. Et quómodo póterit servus dómini mei loqui cum hoc dómino meo? Nihil enim in me remánsit vírium, et hálitus meus non remánsit in me». Rursum ergo tétigit me quasi vísio hóminis et confortávit me et dixit: «Noli timére, vir desideriórum; pax tibi, confortáre et esto robústus». Cumque loquerétur mecum, conválui et dixi: «Lóquere, dómine mi, quia confortásti me».
Et ait: «Numquid scis, quare vénerim ad te? Et nunc revértar, ut prœlier advérsum príncipem Persárum. Et ego egrédiar et ecce princeps Græcórum véniens. Verúmtamen annuntiábo tibi, quod expréssum est in scriptúra veritátis; et nemo est adiútor meus advérsus hos, nisi Míchael princeps vester».
Responsorium Dan 10, 12. 19a. 21a
R/. Ex die primo, quo posuísti cor tuum ad intellegéndum et ad humiliándum te in conspéctu Dei tui, * Exaudíta sunt verba tua, et ego veni propter sermónes tuos.
V/. Noli timére, Dániel, annuntiábo tibi quod expréssum est in scriptúra veritátis. * Exaudíta.
Ex Homilía auctóris sæculi secúndi (Cap. 15, 1 — 17, 2: Funk 1, 163-165)
Convertamur ad Deum, qui nos vocavit
Responsorium Iud 21; Tit 2, 12
R/. Vosmetípsos in dilectióne Dei serváte, * Exspectántes misericórdiam Dómini nostri Iesu Christi in vitam ætérnam.
V/. Abnegántes impietátem et sæculária desidéria, sóbrie et iuste et pie vivámus in hoc sæculo. * Exspectántes.
SABBATO HEBDOMADAE XXXII PER ANNUM
Ad Officium lectionis
De libro Daniélis prophétæ 12, 1-13
Prophetia de novissimo die et de resurrectione
Hæc dixit mihi ángelus: «In témpore illo consúrget Míchael, princeps magnus, qui stat pro fíliis pópuli tui, et erit tempus angústiæ, quale non fuit ab eo, quo gentes esse cœpérunt, usque ad tempus illud. Et in témpore illo salvábitur pópulus tuus, omnis, qui invéntus fúerit scriptus in libro. Et multi de his, qui dórmiunt in terra púlveris, evigilábunt: álii in vitam ætérnam et álii in oppróbrium sempitérnum. Qui autem docti fúerint, fulgébunt quasi splendor firmaménti, et qui ad iustítiam erudíerint multos, quasi stellæ in perpétuas æternitátes. Tu autem, Dániel, claude sermónes et signa librum usque ad tempus finis; pertransíbunt plúrimi, et múltiplex erit sciéntia».
Et vidi ego Dániel, et ecce duo álii stabant, unus hinc super ripam flúminis et álius inde ex áltera ripa flúminis. Et dixit viro, qui indútus erat líneis, qui stabat super aquas flúminis: «Usquequo finis horum mirabílium?». Et audívi virum, qui indútus erat líneis, qui stabat super aquas flúminis, cum levásset déxteram et sinístram suam in cælum et iurásset per Vivéntem in ætérnum: «Quia in tempus, témpora et dimídium témporis, et cum compléta fúerit dispérsio manus pópuli sancti, complebúntur univérsa hæc». Et ego audívi et non intelléxi et dixi: «Dómine mi, quid erit finis horum?». Et ait: «Vade, Dániel, quia clausi sunt signatíque sermónes usque ad tempus præfinítum. Purificabúntur et dealbabúntur et probabúntur multi, et ímpie agent ímpii, neque intéllegent omnes ímpii; porro docti intéllegent. Et a témpore, cum ablátum fúerit iuge sacrifícium, et pósita fúerit abominátio vastatóris, dies mille ducénti nonagínta. Beátus, qui exspéctat et pérvenit usque ad dies mille trecéntos trigínta quinque. Tu autem vade ad finem et requiésce, et stabit in sorte tua in fine diérum».
Responsorium Cf. Lc 20, 35a. 36. 38
R/. Illi qui digni habebúntur resurrectióne ex mórtuis, non ultra mori póterunt: * Æquáles ángelis sunt et fílii sunt Dei, cum sint fílii resurrectiónis.
V/. Deus autem non est mortuórum, sed vivórum: omnes enim vivunt ei. * Æquáles.
Ex Homilía auctóris sæculi secúndi (Cap. 18, 1 — 20, 5: Funk 1, 167-171)
Faciamus iustitiam, ut in finem salvemur
Responsorium Ps 36 (37), 27a. 28. 1
R/. Declína a malo et fac bonum; * Quia Dóminus amat iudícium et non derelínquet sanctos suos.
V/. Noli æmulári in malignántibus, neque zeláveris faciéntes iniquitátem. * Quia Dóminus.