DOMINICA XXI PER ANNUM

Hebd. I Psalterii

Ad Officium lectionis

Lectio prior

Incipit liber Sophoníæ prophétæ 1, 1-7. 14 — 2, 3

Iudicium Domini

Verbum Dómini, quod factum est ad Sophoníam fílium Chusi fílii Godolíæ fílii Amaríæ fílii Ezechíæ, in diébus Iosíæ fílii Amon regis Iudæ.

«Auferens áuferam ómnia a fácie terræ, dicit Dóminus, áuferam hóminem et pecus, áuferam volátile cæli et pisces maris. Et ruínæ impiórum erunt; et dispérdam hómines a fácie terræ, dicit Dóminus. Et exténdam manum meam super Iudam et super omnes habitántes Ierúsalem; et dispérdam de loco hoc relíquias Baal et nómina ædituórum cum sacerdótibus, et eos, qui adórant super tecta milítiam cæli et adórant et iurant in Dómino et iurant in Melchom, et qui avertúntur de post tergum Dómini, et qui non quærunt Dóminum nec investígant eum».

Siléte a fácie Dómini Dei, quia iuxta est dies Dómini; quia præparávit Dóminus hóstiam, sanctificávit vocátos suos. Iuxta est dies Dómini magnus, iuxta et velox nimis; vox diéi Dómini amára, tribulábitur ibi fortis.

Dies iræ dies illa, dies tribulatiónis et angústiæ, dies vastitátis et desolatiónis, dies tenebrárum et calíginis, dies nébulæ et túrbinis, dies tubæ et clangóris super civitátes munítas et super ángulos excélsos. Et tribulábo hómines, et ambulábunt ut cæci, quia Dómino peccavérunt; et effundétur sanguis eórum sicut humus, et víscera eórum sicut stércora.

Sed et argéntum eórum et aurum eórum non póterit liberáre eos in die iræ Dómini; in igne zeli eius devorábitur omnis terra, quia consummatiónem cum festinatióne fáciet cunctis habitántibus terram. Conveníte, congregámini, gens non amábilis, priúsquam dispergámini quasi pulvis transeúntes, ántequam véniat super vos ira furóris Dómini, ántequam véniat super vos dies furóris Dómini.

Quærite Dóminum, omnes mansuéti terræ, qui iudícium eius estis operáti; quærite iustítiam, quærite mansuetúdinem, si quómodo abscondámini in die furóris Dómini».

Responsorium   Soph 2, 3; Lc 6, 20b
R/. Quærite Dóminum, omnes mansuéti terræ, qui iudícium eius estis operáti; * Quærite iustítiam, quærite mansuetúdinem.
V/. Beáti páuperes, quia vestrum est regnum Dei. * Quærite.

Lectio altera

Ex Constitutióne pastoráli Gáudium et spes Concílii Vaticáni secúndi de Ecclésia in mundo huius témporis (N. 39)

Novi sæculi adumbratio

Terræ ac humanitátis consummándæ tempus ignorámus, nec univérsi transformándi modum nóvimus. Transit quidem figúra huius mundi per peccátum deformáta, sed docémur Deum novam habitatiónem novámque terram paráre in qua iustítia hábitat, et cuius beatitúdo ómnia pacis desidéria, quæ in córdibus hóminum ascéndunt, implébit ac superábit. Tunc, morte devícta, fílii Dei in Christo resuscitabúntur, et id quod seminátum fuit in infirmitáte ac corruptióne, incorruptiónem índuet; et, manénte caritáte eiúsque ópere, a servitúte vanitátis liberábitur tota creatúra illa, quam Deus propter hóminem creávit.

Monémur sane nihil prodésse hómini, si univérsum mundum lucrétur, seípsum autem perdat. Exspectátio tamen novæ terræ extenuáre non debet, sed pótius excitáre, sollicitúdinem hanc terram excoléndi, ubi corpus illud novæ famíliæ humánæ crescit quod aliquálem novi sæculi adumbratiónem iam præbére valet. Ideo, licet progréssus terrénus a regni Christi augménto sédulo distinguéndus sit, in quantum tamen ad societátem humánam mélius ordinándam conférre potest, regni Dei magnópere ínterest.

Bona enim humánæ dignitátis, communiónis fratérnæ et libertátis, hos omnes scílicet bonos natúræ ac indústriæ nostræ fructus, postquam in Spíritu Dómini et iuxta eius mandátum in terris propagavérimus, póstea dénuo inveniémus, mundáta tamen ab omni sorde, illumináta ac transfiguráta, cum Christus Patri reddet regnum ætérnum et universále: «regnum veritátis et vitæ, regnum sanctitátis et grátiæ, regnum iustítiæ, amóris et pacis». His in terris regnum iam in mystério adest; adveniénte autem Dómino consummábitur.

Responsorium   Cf. Is 49, 13; Ps 71 (72), 7a
R/. Læténtur cæli et exsúltet terra; iubiláte, montes, laudem, quia Dóminus noster véniet, * Et páuperum suórum miserébitur.
V/. Florébit in diébus eius iustítia et abundántia pacis. * Et páuperum.

 

FERIA SECUNDA HEBDOMADAE XXI PER ANNUM

Ad Officium lectionis

Lectio prior

De libro Sophoníæ prophétæ 3, 8-20

Salus pauperibus Israel promittitur

«Exspécta me, dicit Dóminus, in die, qua surgam ut testis; quia iudícium meum, ut cóngregem gentes et cólligam regna, ut effúndam super eas indignatiónem meam, omnem iram furóris mei; in igne enim zeli mei devorábitur omnis terra. Quia tunc reddam pópulis lábium purum, ut ínvocent omnes in nómine Dómini et sérviant ei úmero uno. Ultra flúmina Æthiópiæ, inde súpplices mei, fílii dispersórum meórum déferent munus mihi. In die illa non confundéris super cunctis actiónibus tuis, quibus prævaricáta es in me; quia tunc áuferam de médio tui magníloquos supérbos tuos, et non adícies exaltári ámplius in monte sancto meo. Et derelínquam in médio tui pópulum páuperem et egénum». Et sperábunt in nómine Dómini relíquiæ Israel. Non fácient iniquitátem, nec loquéntur mendácium; et non inveniétur in ore eórum lingua dolósa, quóniam ipsi pascéntur et accubábunt, et non erit qui extérreat. Lauda, fília Sion, iubiláte, Israel! Lætáre et exsúlta in omni corde, fília Ierúsalem! Abstulit Dóminus iudícium tuum, avértit inimícos tuos; rex Israel Dóminus in médio tui, non timébis malum ultra. In die illa dicétur Ierúsalem: «Noli timére, Sion; ne dissolvántur manus tuæ! Dóminus Deus tuus in médio tui, fortis ipse salvábit; gaudébit super te in lætítia, commótus in dilectióne sua; exsultábit super te in laude sicut in die convéntus». «Auferam a te calamitátem, ut non ultra hábeas super ea oppróbrium. Ecce ego interfíciam omnes, qui afflixérunt te in témpore illo; et salvábo claudicántem et eam, quæ eiécta fúerat, congregábo; et ponam eos in laudem et in nomen in omni terra confusiónis eórum, in témpore illo, quo addúcam vos, et in témpore, quo congregábo vos. Dabo enim vos in nomen et in laudem ómnibus pópulis terræ, cum convértero sortem vestram coram óculis vestris», dicit Dóminus.

Responsorium   Soph 3, 12. 9a
R/. Derelínquam in médio tui pópulum páuperem et egénum. * Et sperábunt in nómine Dómini relíquiæ Israel.
V/. Tunc reddam pópulis lábium purum, ut ínvocent omnes in nómine Dómini. * Et sperábunt.

Lectio altera

Ex Expositióne sancti Thomæ de Aquíno presbýteri in Ioánnem (Cap. 10, lect. 3)

Reliquiæ Israel pascentur et accubabunt

Ego sum pastor bonus. Quod autem Christus sit pastor, maniféste ei cómpetit: nam sicut per pastórem grex gubernátur et páscitur, ita fidéles per Christum spiritáli cibo et étiam córpore et sánguine suo reficiúntur. Erátis aliquándo, dicit Apóstolus, sicut oves non habéntes pastórem; sed convérsi estis nunc ad pastórem et epíscopum animárum vestrárum. Et Prophéta: Sicut pastor gregem suum pascet.

Sed cum Christus díxerit pastórem intráre per óstium et íterum se esse óstium, hic autem dicat se esse pastórem, opórtet quod ipse per semetípsum intret. Et quidem per seípsum intrat, quia seípsum maniféstat, et per seípsum novit Patrem. Nos autem per illum intrámus, quia per ipsum beatificámur.

Sed atténde quod nullus álius est óstium nisi ipse, quia nullus álius est lux vera, sed per participatiónem: Non erat ille lux, scílicet Ioánnes Baptísta, sed ut testimónium perhibéret de lúmine. Sed de Christo dícitur: Erat lux vera quæ illúminat omnem hóminem. Et ídeo esse óstium nemo se dicit: hoc sibi ipse Christus próprie retínuit; esse autem pastórem áliis communicávit et membris suis dedit: nam et Petrus pastor et céteri Apóstoli pastóres fuérunt et omnes boni epíscopi. Dabo vobis, dicit Scriptúra, pastóres secúndum cor meum. Licet autem præpósiti Ecclésiæ, qui fílii sunt, omnes pastóres sint, ídeo tamen singuláriter dicit: Ego sum pastor bonus, ut insínuet virtútem caritátis. Nullus enim est pastor bonus, nisi per caritátem efficiátur unum cum Christo et fiat membrum veri pastóris.

Offícium boni pastóris est cáritas; unde dicit: Bonus pastor ánimam suam dat pro óvibus suis. Sciéndum est enim quod differéntia est inter bonum pastórem et malum: nam bonus pastor inténdit cómmodum gregis; malus autem cómmodum próprium.

In corporálibus autem pastóribus non exígitur a bono pastóre ut expónat se morti propter salútem gregis. Sed quia spiritális gregis salus præpónderat corporáli vitæ pastóris, ídeo cum perículum ímminet de gregis salúte, debet quisque spiritális pastor corporális vitæ sustinére dispéndium pro gregis salúte. Et hoc est quod Dóminus dicit: Bonus pastor ánimam suam, idest vitam corporálem, ponit pro óvibus suis, idest auctoritáte et caritáte. Utrúmque enim exígitur, et quod ad eum pertíneant, et quod eas amet: nam primum sine secúndo non súfficit.

Huius autem doctrínæ Christus nobis exémplum præbuit: Si Christus pósuit ánimam suam pro nobis, et nos debémus pro frátribus ánimas pónere.

Responsorium   Ez 34, 12b; Io 10, 28b
R/. Visitábo oves meas, * Et liberábo eas de ómnibus locis in quibus dispérsæ fúerant in die nubis et calíginis.
V/. Oves meæ non períbunt in ætérnum, et non rápiet eas quisquam de manu mea. * Et liberábo.

 

FERIA TERTIA HEBDOMADAE XXI PER ANNUM

Ad Officium lectionis

Lectio prior

Incipit liber Ieremíæ prophétæ 1, 1-19

Vocatio Ieremiæ prophetæ

Verba Ieremíæ fílii Helcíæ de sacerdótibus, qui fuérunt in Anathoth in terra Béniamin. Quod factum est verbum Dómini ad eum in diébus Iosíæ fílii Amon regis Iudæ, in tértio décimo anno regni eius. Et factum est in diébus Ióachim fílii Iosíæ regis Iudæ, usque ad consummatiónem undécimi anni Sedecíæ fílii Iosíæ regis Iudæ, usque ad transmigratiónem Ierúsalem in mense quinto.

Et factum est verbum Dómini ad me dicens: «Priúsquam te formárem in útero, novi te et, ántequam exíres de vulva, sanctificávi te et prophétam géntibus dedi te».

Et dixi: «Heu, Dómine Deus! Ecce néscio loqui, quia puer ego sum».

Et dixit Dóminus ad me:

«Noli dícere: “Puer sum”, quóniam, ad quoscúmque mittam te, ibis et univérsa, quæcúmque mandávero tibi, loquéris. Ne tímeas a fácie eórum, quia tecum ego sum, ut éruam te», dicit Dóminus.

Et misit Dóminus manum suam et tétigit os meum et dixit Dóminus ad me: «Ecce dedi verba mea in ore tuo; ecce constítui te hódie super gentes et super regna, ut evéllas et déstruas et dispérdas et díssipes et ædífices et plantes».

Et factum est verbum Dómini ad me dicens: «Quid tu vides, Ieremía?». Et dixi: «Virgam amýgdali vigilántis ego vídeo». Et dixit Dóminus ad me: «Bene vidísti, quia vígilo ego super verbo meo, ut fáciam illud».

Et factum est verbum Dómini secúndo ad me dicens: «Quid tu vides?». Et dixi: «Ollam succénsam ego vídeo; et fácies eius a fácie aquilónis». Et dixit Dóminus ad me: «Ab aquilóne pandétur malum super omnes habitatóres terræ; quia ecce ego convocábo ómnia regna aquilónis, ait Dóminus, et vénient et ponent unusquísque sólium suum in intróitu portárum Ierúsalem et contra omnes muros eius in circúitu et contra univérsas urbes Iudæ; et loquar iudícia mea cum eis super omnem malítiam eórum, qui dereliquérunt me et incénsum obtulérunt diis aliénis et adoravérunt opus mánuum suárum. Tu ergo accínge lumbos tuos et surge et lóquere ad eos ómnia, quæ ego præcípio tibi: ne tímeas a fácie eórum, alióquin timére te fáciam vultum eórum. Ego quippe dedi te hódie in civitátem munítam et in colúmnam férream et in murum æreum contra omnem terram, régibus Iudæ, princípibus eius et sacerdótibus et pópulo terræ; et bellábunt advérsum te et non prævalébunt, quia tecum ego sum, ait Dóminus, ut eríperem te».

Responsorium   Ier 1, 5ab. 9b; Is 42, 6
R/. Priúsquam te formárem in útero novi te, et ántequam exíres de vulva sanctificávi te. * Et dedi verba mea in ore tuo.
V/. Ego Dóminus vocávi te in iustítia et dedi te in fœdus pópuli, in lucem géntium. * Et dedi.

Lectio altera

Ex Homilíis sancti Ioánnis Chrysóstomi epíscopi (Hom. De diabolo tentatore 2, 6: PG 49, 263-264)

Quinque pænitentiæ viæ

Vultis étiam pæniténtiæ vias commémorem? Multæ sane sunt illæ, váriæ ac differéntes, et omnes ad cælum ducunt.

Prima est pæniténtiæ via: damnátio peccatórum: Dic enim tu primus peccáta tua, ut iustificéris. Proptérea quoque dicébat Prophéta: Dixi, pronuntiábo advérsum me iniustítiam meam Dómino, et tu remisísti impietátem cordis mei. Damna ígitur et tu ea, in quibus peccásti; hoc Dómino súfficit ad excusatiónem; qui enim ea damnat, in quibus peccávit, tárdius in éadem rursus íncidit; domésticum accusatórem éxcita consciéntiam tuam, ne accusatórem illic hábeas coram Dómini tribunáli.

Hæc ígitur una est óptima pæniténtiæ via; adhuc autem áltera est níhilo inférior ista, ut acceptárum ab inimícis iniuriárum mémores non simus, ut iræ imperémus, ut conservórum peccáta dimittámus; sic enim et quæ in Dóminum commíssa fúerint, dimitténtur; en álteram étiam peccatórum expiatiónem. Si enim dimiséritis, inquit, debitóribus vestris, dimíttet et vobis Pater vester cæléstis.

Vis et tértiam pæniténtiæ viam díscere? Orátio fervens et accuráta atque ex íntimo corde prománans.

Quod si quartam étiam nosse velis, eleemósynam dicam: multam enim ea et copiósam vim habet.

Et vero, si modéste agat quis et húmilis sit, hoc non minus quam quæ dicta sunt ómnia, peccatórum natúram absúmit: cuius rei testis est publicánus, qui recte facta quidem commemoráre non póterat, sed ómnium loco humilitátem óbtulit et grave peccatórum onus depósuit.

Ecce quinque pæniténtiæ vias indicávimus: primam peccatórum damnatiónem, secúndam cum próximis peccáta dimíttimus, tértiam quæ in oratióne consístit, quartam quæ in eleemósyna, quintam quæ in humilitáte.

Noli ígitur otiári, sed cotídie per has omnes incéde; sunt enim fáciles viæ, nec paupertátem potes obténdere; sed licet egestáte gravióri vitam tradúcas, et iram depónere et humilitátem præ te ferre póteris et assídue precári et peccáta damnáre, neque paupértas úspiam impediméntum áffert: quid dico hic, quandóquidem nec in illa pæniténtiæ via, in qua pecúnias licet erogáre (eleemósynam dico), ne illic quidem nobis ad mandátum exsequéndum óbicit impediméntum paupértas? Id vero vídua demonstrávit, quæ duo minúta misit.

Cum ígitur hanc vúlnera nostra curándi ratiónem didicérimus, hæc medicaménta adhibeámus, ut vera sanitáte recuperáta, sacra mensa cum fidúcia perfruámur, et multa cum glória Christo regi glóriæ occurrámus æternáque assídue bona consequámur, grátia, misericórdia et benignitáte Dómini nostri Iesu Christi.

Responsorium   Tob 12, 8ac. 9a; Lc 6, 37c-38a
R/. Bona est orátio cum ieiúnio, et eleemósyna magis quam thesáuros auri cóndere; * Quóniam eleemósyna purgat omne peccátum.
V/. Dimíttite et dimittémini, date et dábitur vobis. * Quóniam.

 

FERIA QUARTA HEBDOMADAE XXI PER ANNUM

Ad Officium lectionis

Lectio prior

De libro Ieremíæ prophétæ 2, 1-13. 20-25

Infidelitas populi Dei

Factum est verbum Dómini ad me dicens: «Vade et clama in áuribus Ierúsalem dicens: Hæc dicit Dóminus: Recordátus sum tui, caritátis adulescéntiæ tuæ et amóris desponsatiónis tuæ, quando secúta es me in desérto, in terra, quæ non seminátur. Sanctus Dómino Israel, primítiæ frugum eius; omnes, qui devorábant eum, delinquébant; mala veniébant super eos, dicit Dóminus. Audíte verbum Dómini, domus Iacob et omnes cognatiónes domus Israel. Hæc dicit Dóminus: Quid invenérunt patres vestri in me iniquitátis, quia elongavérunt a me et ambulavérunt post vanitátem et vani facti sunt? Et non dixérunt: “Ubi est Dóminus, qui ascéndere nos fecit de terra Ægýpti, qui tradúxit nos per desértum, per terram inhabitábilem et ínviam, per terram sitis et calíginis, per terram, in qua non ambulávit vir, neque habitávit homo?”. Et indúxi vos in terram hortórum, ut comederétis fructum eius et óptima illíus, et ingréssi contaminástis terram meam et hereditátem meam posuístis in abominatiónem. Sacerdótes non dixérunt: “Ubi est Dóminus?”. Et tractántes legem nesciérunt me, et pastóres prævaricáti sunt in me, et prophétæ prophetavérunt in Baal et, quæ nihil prosunt, secúti sunt. Proptérea adhuc iudício conténdam vobíscum, ait Dóminus, et cum fíliis filiórum vestrórum disceptábo. En transíte ad ínsulas Cetthim et vidéte et in Cedar míttite et consideráte veheménter et vidéte, si factum est huiuscémodi: si mutávit gens deos, et certe ipsi non sunt dii; pópulus vero meus mutávit glóriam suam in id, quod nihil prodest. Obstupéscite, cæli, super hoc et inhorréscite supra modum, dicit Dóminus. Duo enim mala fecit pópulus meus: me dereliquérunt fontem aquæ vivæ, ut fóderent sibi cistérnas. A sæculo confregísti iugum tuum, rupísti víncula tua et dixísti: “Non sérviam”. In omni enim colle sublími et sub omni ligno frondóso tu prosternebáris méretrix. Ego autem plantávi te víneam eléctam, omne semen verum; quómodo ergo convérsa es in pálmites víneæ aliénæ? Si láveris te nitro et multiplicáveris tibi herbam fullónum, maculáta es in iniquitáte tua coram me, dicit Dóminus Deus. Quómodo dicis: “Non sum pollúta, post Báalim non ambulávi”? Vide viam tuam in conválle, scito quid féceris: camélus levis contórquens vias suas. Onager assuétus in solitúdine, in desidério ánimæ suæ áttrahit áerem; libídinem eius quis avértet? Omnes, qui quærunt eam, non defícient, in ménstruis eius invénient eam. Próhibe pedem tuum a nuditáte et guttur tuum a siti. Et dixísti: “Vanum est, nequáquam; adamávi quippe aliénos et post eos ambulábo”».

Responsorium   Ier 2, 21; Mt 21, 43; Is 5, 7b
R/. Ego plantávi te víneam eléctam, omne semen verum; quómodo ergo convérsa es in pálmites víneæ aliénæ? * Ideo auferétur a vobis regnum Dei, et dábitur genti faciénti fructus eius.
V/. Exspectávi ut fáceret iudícium, et ecce iníquitas, et iustítiam, et ecce nequítia. * Ideo.

Lectio altera

Ex Instructiónibus sancti Columbáni abbátis (Instr. 13, De Christo fonte vitæ, 1-2: Opera, Dublin 1957, 116-118)

Qui sitit, veniat ad me et bibat

Fratres caríssimi, dictis nostris aures præbéte, quasi áliquid necessárium auditúri; et ánimi vestri sitim divíni fontis undis, de quo nunc dícere cúpimus, refocilláte, sed non exstínguite; bíbite, sed non satiámini, iam enim vocat nos ad se fons vivus, fons vitæ, et dicit: Qui sitit, véniat ad me et bibat.

Quid bibátis, intellégite. Dicat vobis Ieremías, dicat vobis fons ipse: Me autem dereliquérunt, fontem aquæ vivæ, dicit Dóminus. Dóminus ergo ipse, Deus noster Iesus Christus, est fons vitæ, et ídeo invítat nos ad se fontem, ut illum bibámus. Bibit eum qui amat; bibit qui Dei verbo satiátur; qui satis díligit, satis desíderat; bibit qui sapiéntiæ amóre flagrat.

Vidéte unde iste fons manat: inde enim unde et panis descéndit; quia idem est qui panis et fons, Fílius únicus, Deus noster Christus Dóminus, quem semper esuríre debémus. Licet eum edámus amándo, devorémus licet desiderándo, adhuc eum quasi esuriéntes desiderémus. Símili modo ut fontem, eum semper dilectiónis nimietáte bibámus; eum semper desidérii plenitúdine bibámus et suavitáte quadam eius dulcédinis delectémur.

Dulcis enim et suávis Dóminus; licet eum edámus et bibámus, tamen semper esuriámus et sitiámus, quia cibus noster et potus, non totus umquam sumi potest et bibi; qui licet súmitur, non consúmitur, licet bíbitur, non adímitur, quia panis noster ætérnus est et fons noster perénnis est, fons noster dulcis est. Unde dicit Prophéta: Qui sitítis, ite ad fontem; sitiéntium enim, non saturántium iste fons; et ídeo esuriéntes, quos álibi beatificávit, ad se vocat, quibus numquam bíbere satis sit, sed quanto plus háuserint, tanto plus sítient.

Mérito, fratres, fons sapiéntiæ Verbum Dei in excélsis a nobis desiderándus, quæréndus, semper amándus sit, in quo sunt, iuxta Apóstoli dictum, omnes thesáuri sapiéntiæ et sciéntiæ abscónditi, quos hauríre vocat qui sítiunt.

Si sitis, bibe fontem vitæ; si ésuris, ede panem vitæ. Beáti qui esúriunt hunc panem et sítiunt hunc fontem; semper enim edéntes et bibéntes adhuc édere et bíbere desíderant. Dulce enim nimis est, quod semper éditur et bíbitur, et semper esurítur et sitítur, semper gustátur et semper desiderátur; unde rex prophéta dicit: Gustáte et vidéte, quam dulcis est, quam suávis est Dóminus.

Responsorium   Io 7, 37-38
R/. Stabat Iesus et clamábat dicens: * Si quis sitit, véniat ad me et bibat.
V/. Qui credit in me, flúmina de ventre eius fluent aquæ vivæ. * Si quis.

 

FERIA QUINTA HEBDOMADAE XXI PER ANNUM

Ad Officium lectionis

Lectio prior

De libro Ieremíæ prophétæ 3, 1-5. 19 — 4, 4

Invitatio ad conversionem

Factum est verbum Dómini ad me, dicens: «Si dimíserit vir uxórem suam, et recédens ab eo dúxerit virum álterum, numquid revertétur ad eam ultra? Numquid non pollúta et contamináta est terra illa? Tu autem fornicáta es cum amatóribus multis, et revérteris ad me?, dicit Dóminus. Leva óculos tuos ad colles et vide, ubi non prostráta sis. In viis sedébas exspéctans eos quasi Arabs in solitúdine; et polluísti terram in fornicatiónibus tuis et in malítia tua. Quam ob rem prohíbitæ sunt stillæ pluviárum, et serótinus imber non fuit. Frons mulíeris meretrícis facta est tibi; noluísti erubéscere. Nonne ámodo vocas me: “Pater meus, dux adulescéntiæ meæ tu es! Numquid irascétur in perpétuum aut perseverábit in finem?”. Ecce locúta es et fecísti mala et prævaluísti. Ego autem dixi: Quómodo ponam te in fíliis et tríbuam tibi terram desiderábilem, hereditátem præclaríssimam inter gentes? Et dixi: Patrem vocábitis me et post me íngredi non cessábitis. Sed, quómodo contémnit múlier amatórem suum, sic contempsístis me, domus Israel», dicit Dóminus. Vox in cóllibus audíta est, plorátus et supplicátio filiórum Israel, quóniam iníquam fecérunt viam suam, oblíti sunt Dómini Dei sui. «Convertímini, fílii, qui avérsi estis a me, et sanábo aversiónes vestras». «Ecce nos venímus ad te; tu enim es Dóminus Deus noster. Vere mendáces erant colles et tumúltus móntium; vere in Dómino Deo nostro salus Israel. Confúsio comédit labórem patrum nostrórum ab adulescéntia nostra, greges eórum et arménta eórum, fílios eórum et fílias eórum. Dormiémus in confusióne nostra, et opériet nos ignomínia nostra, quóniam Dómino Deo nostro peccávimus nos et patres nostri ab adulescéntia nostra usque ad hanc diem et non audívimus vocem Dómini Dei nostri». «Si convérteris, Israel, ait Dóminus, ad me convértere; si abstúleris abominatiónes tuas a fácie mea, non effúgies. Et iurábis: “Vivit Dóminus!” in veritáte et in iudício et in iustítia, et benedicéntur in ipso gentes et in ipso gloriabúntur. Hæc enim dicit Dóminus viro Iudæ et Ierúsalem: Nováte vobis novále et nolíte sérere super spinas. Circumcidímini Dómino et auférte præpútia córdium vestrórum, viri Iudæ et habitatóres Ierúsalem, ne forte egrediátur ut ignis indignátio mea et succendátur, et non sit qui exstínguat, propter malítiam óperum vestrórum».

Responsorium   Ier 14, 7; Ps 129 (130), 3
R/. Si iniquitátes nostræ testificántur advérsus nos, Dómine, fac propter nomen tuum; * Quóniam multæ sunt aversiónes nostræ, tibi peccávimus.
V/. Si iniquitátes observáveris, Dómine, Dómine, quis sustinébit? * Quóniam.

Lectio altera

Ex Instructiónibus sancti Columbáni abbátis (Instr. 13, De Christo fonte vitæ, 2-3: Opera, Dublin 1957, 118-120)

Tu es, Deus, omnia nostra

Fratres, vocatiónem sequámur, qua ad vitæ fontem vocámur a vita, qui est fons non solum aquæ vivæ, sed et fons ætérnæ vitæ, fons lucis idem et fons lúminis; ab illo enim hæc ómnia sunt, sapiéntia et vita, lux ætérna. Auctor vitæ fons vitæ est, lucis creátor fons lúminis est; et ídeo contémptis his quæ vidéntur, transcénso sæculo in superióribus cælórum, fontem lúminis, fontem vitæ, fontem aquæ vivæ ut rationábiles et sagacíssimi pisces quærámus, ut ibi bibámus aquam vivam et saliéntem in vitam ætérnam.

Utinam me illuc dignáres adscíscere ad illum fontem, Deus miséricors, pie Dómine, ut ibi et ego cum sitiéntibus tuis vivam undam vivi fontis aquæ vivæ bíberem, cuius nímia dulcédine delectátus sursum semper ei hærérem et dícerem: «Quam dulcis est fons aquæ vivæ, cuius non déficit aqua sáliens in vitam ætérnam!».

O Dómine, tu es ipse iste fons semper et semper desiderándus, semper licet et semper hauriéndus. Nobis semper da, Dómine Christe, hanc aquam, ut sit in nobis quoque fons aquæ vivæ et saliéntis in vitam ætérnam. Magna quidem posco, quis nésciat? Sed tu, rex glóriæ, magna donáre nosti et magna promisísti; nihil te maius, et te nobis donásti, te pro nobis dedísti.

Unde te rogámus, ut sciámus quod amámus, quia nihil áliud præter te nobis dari postulámus; tu es enim ómnia nostra, vita nostra, lux nostra, salus nostra, cibus noster, potus noster, Deus noster. Inspíra corda nostra, rogo, Iesu noster, illa tui Spíritus aura, et vúlnera nostras tua caritáte ánimas, ut possit uniuscuiúsque nostrum ánima in veritáte dícere: Indica mihi quem diléxit ánima mea, quóniam vulneráta caritáte ego sum.

Opto illa vúlnera in me sint, Dómine. Beáta talis ánima, quæ caritáte sic vulnerátur; talis fontem quærit, talis bibit, semper tamen sitit bibéndo, semper haurit desiderándo, quæ semper bibit sitiéndo; sic semper quærit amándo, quæ sanátur vulnerándo; quo salutári vúlnere ánimæ nostræ interióra Deus et Dóminus noster Iesus Christus, pius ille salutarísque médicus, vulneráre dignétur, cui cum Patre et cum Spíritu Sancto únitas est in sæcula sæculórum. Amen.

Responsorium   Io 4, 14-15
R/. Qui bíberit ex aqua quam ego dabo ei, non sítiet in ætérnum; * Aqua, quam dabo ei, fiet in eo fons aquæ saliéntis in vitam ætérnam.
V/. Dómine, da mihi hanc aquam, ut non sítiam. * Aqua.

 

FERIA SEXTA HEBDOMADAE XXI PER ANNUM

Ad Officium lectionis

Lectio prior

De libro Ieremíæ prophétæ 4, 5-8. 13-28

Vastator ab aquilone venturus

Hæc dicit Dóminus: «Annuntiáte in Iuda et in Ierúsalem audítum fácite; et loquímini et cánite tuba in terra, clamáte fórtiter et dícite: “Congregámini, et ingrediámur civitátes munítas”. Leváte signum in Sion, fúgite, nolíte stare, quia malum ego addúco ab aquilóne et contritiónem magnam. Ascéndit leo de cubíli suo et prædo géntium se levávit; egréssus est de loco suo, ut ponat terram tuam in solitúdinem: civitátes tuæ vastabúntur, remanéntes absque habitatóre. Super hoc accíngite vos cilíciis, plángite et ululáte, quia non est avérsa ira furóris Dómini a nobis. Ecce quasi nubes ascéndet, et quasi tempéstas currus eius; velocióres áquilis equi illíus. Væ nobis, quóniam vastáti sumus! Lava a malítia cor tuum, Ierúsalem, ut salva fias; úsquequo morabúntur in te cogitatiónes iníquæ? Vox enim annuntiántis a Dan et notam faciéntis calamitátem de monte Ephraim. Nuntiáte géntibus. Ecce adsunt! Audítum fácite hoc super Ierúsalem: «Custódes venérunt de terra longínqua et dedérunt super civitátes Iudæ vocem suam; quasi custódes agrórum facti sunt super eam in gyro, quia advérsus me cóntumax erat», dicit Dóminus. Via tua et ópera tua fecérunt hæc tibi; ista malítia tua, quia amára, quia tétigit cor tuum. Víscera mea, víscera mea! Dóleo. Paríetes cordis mei! Turbátur in me cor meum: non tacébo, quóniam vocem búcinæ audívit ánima mea, clamórem prœlii. Contrítio super contritiónem vocáta est, quóniam vastáta est omnis terra, repénte vastáta sunt tabernácula mea, súbito tentória mea. Usquequo vidébo vexíllum, áudiam vocem búcinæ? «Quia stultus pópulus meus: me non cognovérunt; fílii insipiéntes sunt et vecórdes: sapiéntes sunt, ut fáciant mala, bene autem fácere nésciunt». Aspéxi terram, et ecce vácua erat et desérta; et cælos, et non erat lux in eis. Aspéxi montes, et ecce movebántur, et omnes colles conturbáti sunt. Aspéxi, et ecce non erat homo, et omne volátile cæli recésserat. Aspéxi, et ecce hortus desértus, et omnes urbes eius destrúctæ sunt a fácie Dómini et a fácie iræ furóris eius. Hæc enim dicit Dóminus: «Desérta erit omnis terra, sed tamen consummatiónem non fáciam. Super hoc lugébit terra et mærébunt cæli désuper, eo quod locútus sum, státui et non pænitet me, nec avértar ab eo».

Responsorium   Cf. Ier 4, 24. 26. 27; Ps 84 (85), 5
R/. A fácie furóris tui, Deus, conturbáta est omnis terra; sed tu, Dómine, miserére, * Et ne fácias consummatiónem.
V/. Convérte nos, Deus, salutáris noster, et avérte iram tuam a nobis. * Et ne fácias.

Lectio altera

Ex Commentário sancti Hierónymi presbýteri in Ioélem (PL 25, 967-968)

Convertimini ad me

Convertímini ad me in toto corde vestro, et ánimi pæniténtiam ieiúnio et fletu et plánctibus indicáte; ut nunc ieiunántes póstea saturémini, nunc flentes póstea rideátis, nunc plangéntes póstea consolémini. Et quia consuetúdinis est ut in trístibus atque advérsis scindátis vestes (quod et póntifex ad Dómini salvatóris crimen augéndum in Evangélio fecísse memorátur, et Paulum et Bárnabam audiéntes verba blasphémiæ légimus perpetrásse); idcírco ego præcípio vobis ut nequáquam scindátis vestiménta, sed corda quæ plena sunt peccátis, quæ instar útrium, nisi scissa fúerint, sponte rumpéntur. Cumque hoc fecéritis, redíte ad Dóminum Deum vestrum, quem vobis prióra peccáta aliénum fécerant; nec desperétis véniam, scélerum magnitúdine, quia magna peccáta magna delébit misericórdia.

Est enim benígnus et miséricors, malens pæniténtiam peccatórum quam mortem, pátiens et multus in misericórdia, qui non humánam imitátur impatiéntiam, sed longo témpore nostram præstolátur pæniténtiam; et præstábilis sive pænitens super malítiis, ut si nos egérimus super peccátis pæniténtiam, et ipsum pæníteat comminatiónis suæ et mala quæ comminátus est nobis non ínferat, nostræque mutatióne senténtiæ et ipse mutétur. Malítiam autem in hoc loco non contráriam virtúti debémus accípere, sed afflictiónem, iuxta illud quod álibi légimus: Súfficit diéi malítia sua. Et: Si est in civitáte malítia, quam Dóminus non fécerit.

Similitérque quia supra díxerat, benígnus et miséricors, pátiens et multus in misericórdia et præstábilis sive pænitens super malítiis, ne fórsitan magnitúdo cleméntiæ nos fáceret neglegéntes, ex persóna Prophétæ iungit et dicit: Quis scit si convertátur et ignóscat, et relínquat post se benedictiónem? Ego, inquit, hortor, quod meum est, ad pæniténtiam, et Deum ineffabíliter novi esse cleméntem, dicénte David: Miserére mei, Deus, secúndum magnam misericórdiam tuam, et secúndum multitúdinem miseratiónum tuárum dele iniquitátem meam. Sed quia profúndum divitiárum et sapiéntiæ et sciéntiæ Dei nosse non póssumus, senténtiam témpero et opto pótius quam præsúmo, dicens: Quis scit si convertátur et ignóscat? Quod ait quis, aut impossíbile aut diffícile sentiéndum est.

Sacrifícium et libámen Dómino Deo nostro; ut postquam déderit benedictiónem et nostra nobis peccáta donáverit, Deo hóstias offérre valeámus.

Responsorium   Cf. Ps 23 (24), 4; 2 Cor 6, 6; cf. Col 2, 14; Ioel 2, 13
R/. Convertímini omnes simul ad Deum, mundo corde et ánimo, in caritáte non ficta, * Ut deleántur chirógrapha peccatórum vestrórum.
V/. Scíndite corda vestra et non vestiménta vestra, et convertímini ad Dóminum Deum vestrum. * Ut deleántur.

 

SABBATO HEBDOMADAE XXI PER ANNUM

Ad Officium lectionis

Lectio prior

De libro Ieremíæ prophétæ 7, 1-20

Vaticinium de vana fiducia in templo collocata

Verbum, quod factum est ad Ieremíam a Dómino dicens: «Sta in porta domus Dómini et prædica ibi verbum istud et dic: Audíte verbum Dómini, omnis Iuda, qui ingredímini per portas has, ut adorétis Dóminum. Hæc dicit Dóminus exercítuum, Deus Israel: Bonas fácite vias vestras et ópera vestra, et habitáre vos fáciam in loco isto. Nolíte confídere in verbis mendácii dicéntes: “Templum Dómini, templum Dómini, templum Dómini est”. Quóniam, si bene direxéritis vias vestras et ópera vestra, si fecéritis iudícium inter virum et próximum eius, ádvenæ et pupíllo et víduæ non fecéritis calúmniam, nec sánguinem innocéntem effudéritis in loco hoc et post deos aliénos non ambulavéritis in malum vobismetípsis, habitáre vos fáciam in loco isto, in terra, quam dedi pátribus vestris a sæculo usque in sæculum.

Ecce vos confíditis vobis in sermónibus mendácii, qui non próderunt. Quid? Furári, occídere, adulterári, iuráre mendáciter, incénsum offérre Baal et ire post deos aliénos, quos ignorátis; et venítis et statis coram me in domo hac, super quam invocátum est nomen meum, et dícitis: “Liberáti sumus”, eo quod faciátis omnes abominatiónes istas. Numquid spelúnca latrónum facta est domus ista, super quam invocátum est nomen meum in óculis vestris?

Ecce, étiam ego vidi, dicit Dóminus. Ite ad locum meum in Silo, ubi habitávit nomen meum a princípio, et vidéte, quæ fécerim ei propter malítiam pópuli mei Israel. Et nunc quia fecístis ómnia ópera hæc, dicit Dóminus, et locútus sum ad vos mane consúrgens et loquens, et non audístis, et vocávi vos, et non respondístis, fáciam dómui huic, super quam invocátum est nomen meum et in qua vos habétis fidúciam, et loco, quem dedi vobis et pátribus vestris, sicut feci Silo; et proíciam vos a fácie mea, sicut proiéci omnes fratres vestros, univérsum semen Ephraim.

Tu ergo, noli oráre pro pópulo hoc, nec assúmas pro eis deprecatiónem et oratiónem et non obsístas mihi, quia non exáudiam te. Nonne vides, quid isti fáciant in civitátibus Iudæ et in platéis Ierúsalem? Fílii cólligunt ligna, et patres succéndunt ignem, et mulíeres commíscent farínam, ut fáciant placéntas regínæ cæli et libent diis aliénis, ut me ad iracúndiam próvocent. Numquid me ad iracúndiam próvocant, dicit Dóminus, nonne semetípsos in confusiónem vultus sui? Ideo hæc dicit Dóminus Deus: Ecce furor meus et indignátio mea effúnditur super locum istum, super hómines et super iuménta et super lignum regiónis et super fruges terræ et succendétur et non exstinguétur».

Responsorium   Ier 7, 11; Is 56, 7c; Io 2, 16b
R/. Numquid spelúnca latrónum facta est domus ista super quam invocátum est nomen meum? * Domus mea domus oratiónis vocábitur cunctis pópulis.
V/. Nolíte fácere domum Patris mei domum negotiatiónis. * Domus.

Lectio altera

Ex Homilíis sancti Ioánnis Chrysóstomi epíscopi in Matthæum (Hom. 50, 3-4: PG 58, 508-509)

Ne, dum templum exornas, afflictum fratrem despicias

Vis corpus Christi honoráre? Non despícias ipsum nudum: neque hic séricis véstibus honóres, foris autem frígore ac nuditáte afflíctum néglegas. Nam is qui dixit: Hoc est corpus meum, et verbo rem firmávit, idem ipse dixit: Esuriéntem me vidístis et non nutrivístis; et: In quantum non fecístis uni horum minimórum, nec mihi fecístis. Hoc certe non opus habet amíctu, sed puro ánimo; illud autem magna opus habet cura.

Discámus ítaque philosophári et Christum honoráre ut ipse vult; nam ei, qui honorátur, honor ille suavíssimus, quem ipse optat, non quem nos putámus. Síquidem Petrus se illum honoráre putábat, cum cohibéret ne pedes suos laváret, sed id quod volébat non erat honor, sed secus omníno. Sic et tu illum ipsi éxhibe honórem quem lege præcépit, divítias tuas paupéribus érogans. Neque enim vasis áureis opus habet Deus, sed animábus áureis.

Hoc porro dico, non quod prohíbeam ne tália múnera apparéntur, sed póstulans ut cum his et ante hæc eleemósyna erogétur. Nam hæc quidem áccipit, sed multo magis illa. In his enim is qui offert solus utilitátem habet, ibi vero étiam is qui áccipit. Hic vidétur donum esse ostentatiónis occásio; ibi eleemósyna et benígnitas tantum est.

Quæ enim utílitas si mensa Christi sit áureis póculis onústa, ipse vero fame péreat? Primo esuriéntem imple, et tunc ex superabundánti mensam eius exórna. Aureum cálicem facis, et cálicem aquæ non das? Et quid opus est auro intéxta velámina mensæ apparáre, ipsi vero ne quidem necessárium teguméntum præbére? quid inde lucri? Nam dic mihi: Si quem vidéres necessário egéntem cibo, et ipso sic relícto, mensam auro circúmdares tantum, an tibi grátias habéret, annon pótius indignarétur? Quid vero, si illum vidéres detrítis pannis indútum et frígore rigéntem et, missis véstibus, áureas ipsi colúmnas erígere, dicens id te in eius honórem fácere? Annon se deridéri putáret atque extréma contumélia áffici?

Hoc étiam circa Christum réputa, cum errabúndus et peregrínus círcumit, tecto índigens; tu autem illo in hóspitem non admísso, paviméntum exórnas et paríetes columnarúmque capitélla et argénteas caténas lampádibus álligas, ipsum vero in cárcere ligátum ne vidére quidem sústines. Hæc porro dico non próhibes ut hæc ornaménta adhibeántur; sed ut hæc étiam cum áliis curéntur; immo hortor ut hæc prius quam ália fiant. Nemo enim, quod isthæc non fáceret, accusátus umquam fuit; illa vero neglegéntibus gehénna destinátur et ignis inexstinguíbilis et supplícium cum dæmónibus sustinéndum. Ne ítaque dum domum exórnas, afflíctum fratrem despícias: nam hoc templum illo pretiósius.

Responsorium   Mt 25, 35. 40; Prov 19, 17a
R/. Esurívi et dedístis mihi manducáre; sitívi, et dedístis mihi bíbere; hospes eram et collegístis me. * Amen dico vobis, quámdiu fecístis uni de his frátribus meis mínimis, mihi fecístis.
V/. Fenerátur Dómino qui miserétur páuperis. * Amen dico.

---

---

---