DOMINICA XI PER ANNUM
Hebd. III Psalterii
Ad Officium lectionis
De libro Iúdicum 2, 6 — 3, 4
Conspectus generalis temporis Iudicum
In diébus illis: Dimísit Iósue pópulum, et abiérunt fílii Israel unusquísque in possessiónem suam, ut obtinérent terram. Servierúntque Dómino cunctis diébus Iósue et seniórum, qui longo post eum vixérunt témpore, et víderant univérsum opus magnum Dómini, quod fécerat cum Israel. Mórtuus est autem Iósue fílius Nun fámulus Dómini centum et decem annórum; et sepeliérunt eum in fínibus possessiónis suæ in Thamnáthares in monte Ephraim a septentrionáli plaga montis Gaas. Omnísque illa generátio congregáta est ad patres suos, et surrexérunt álii post illam, qui non nóverant Dóminum et opus, quod fécerat cum Israel.
Fecerúntque fílii Israel malum in conspéctu Dómini et serviérunt Báalim ac dimisérunt Dóminum Deum patrum suórum, qui edúxerat eos de terra Ægýpti, et secúti sunt deos aliénos, de diis populórum, qui habitábant in circúitu eórum, et adoravérunt eos et ad iracúndiam concitavérunt Dóminum dimitténtes eum et serviéntes Baal et Astharoth. Iratúsque Dóminus contra Israel trádidit eos in mánibus diripiéntium, qui diripuérunt eos, et véndidit eos hóstibus, qui habitábant per gyrum, nec potuérunt resístere adversáriis suis; sed, quocúmque pérgere voluíssent, manus Dómini erat super eos ad malum, sicut locútus est et iurávit eis, et veheménter afflícti sunt.
Suscitavítque Dóminus iúdices, qui liberárent eos de vastántium mánibus; sed nec illos audíre voluérunt fornicántes cum diis aliénis et adorántes eos. Cito deseruérunt viam, per quam ingréssi fúerant patres eórum audiéntes mandáta Dómini, et ómnia fecére contrária. Cumque Dóminus iúdices suscitáret eis, erat Dóminus cum iúdice et liberábat eos de manu hóstium eórum toto témpore iúdicis, quia flectebátur misericórdia et audiébat gémitus afflictórum. Postquam autem mórtuus esset iudex, revertebántur et multo faciébant peióra quam fécerant patres sui, sequéntes deos aliénos, serviéntes eis et adorántes illos: non dimisérunt ópera sua et viam duríssimam, per quam ambuláre consuéverant.
Iratúsque est furor Dómini in Israel et ait: «Quia írritum fecit gens ista pactum meum, quod pepígeram cum pátribus eórum, et vocem meam audíre contémpsit, et ego non expéllam gentes, quas dimísit Iósue et mórtuus est; ut in ipsis expériar Israel, utrum custódiant viam Dómini et ámbulent in ea, sicut custodiérunt patres eórum, an non».
Dimísit ergo Dóminus has natiónes et cito expéllere nóluit, nec trádidit in mánibus Iósue.
Hæ sunt gentes, quas Dóminus derelíquit, ut erudíret in eis Israélem, omnes, qui non nóverant bella Chananæórum, ut díscerent certáre cum hóstibus generatiónes filiórum Israel, quæ non habébant consuetúdinem prœliándi: quinque sátrapæ Philisthinórum omnísque Chananæus et Sidónius atque Hevæus, qui habitábat in monte Líbano de monte Baalhérmon usque ad intróitum Emath. Dimisítque eos, ut in ipsis experirétur Israélem, utrum audíret mandáta Dómini, quæ præcéperat pátribus eórum per manum Móysi, an non.
Responsorium Ps 105 (106), 40a. 41a. 44; Iudic 2, 16
R/. Exársit ira Dóminus in pópulum suum, et trádidit eos in manus géntium; * Et vidit tribulatiónem eórum, cum audívit clamórem eórum.
V/. Suscitavítque Dóminus iúdices, qui liberárent eos de vastántium mánibus. * Et vidit.
Ex Tractátu sancti Cypriáni epíscopi et mártyris De domínica oratióne (Nn. 4-6: CSEL 3, 268-270)
Oratio ex humili corde procedat
Responsorium
R/. Considerémus quáliter opórteat nos in conspéctu divinitátis et angelórum esse, * Et sic stemus ad psalléndum, ut mens nostra concórdet voci nostræ.
V/. Non in multilóquio, sed in puritáte cordis et compunctióne lacrimárum nos exaudíri sciámus. * Et sic.
FERIA SECUNDA HEBDOMADAE XI PER ANNUM
Ad Officium lectionis
De libro Iúdicum 4, 1-24
Debora et Barac
In diébus illis: Addidérunt fílii Israel fácere malum in conspéctu Dómini post mortem Aod, et trádidit illos Dóminus in manu Iabin regis Chánaan, qui regnávit in Asor. Habuítque ducem exércitus sui nómine Sísaram: ipse autem habitábat in Hároseth géntium. Clamaverúntque fílii Israel ad Dóminum; nongéntos enim habébat falcátos currus et per vigínti annos veheménter opprésserat eos.
Erat autem Débora prophétis uxor Lápidoth, quæ iudicábat Israel in illo témpore. Et sedébat sub palma Déboræ inter Rama et Bethel in monte Ephraim; ascendebántque ad eam fílii Israel in iudícium. Quæ misit et vocávit Barac fílium Abínoem de Cedes Néphthali dixítque ad eum: «Præcépit tibi Dóminus Deus Israel: Vade et duc exércitum in montem Thabor, tollésque tecum decem mília pugnatórum de fíliis Néphthali et de fíliis Zábulon. Ego autem ducam ad te in loco torréntis Cison Sísaram príncipem exércitus Iabin et currus eius atque omnem multitúdinem et tradam eum in manu tua». Dixítque ad eam Barac: «Si venis mecum, vadam; si nolúeris veníre mecum, non pergam». Quæ dixit ad eum: «Ibo quidem tecum; sed in hac via non erit tibi glória, quia in manu mulíeris tradet Dóminus Sísaram».
Surréxit ítaque Débora et perréxit cum Barac in Cedes. Qui, accítis Zábulon et Néphthali in Cedes, ascéndit cum decem mílibus pugnatórum habens Déboram in comitátu suo. Haber autem Cinæus recésserat a céteris Cinæis frátribus suis fíliis Hobab cognáti Móysi et teténdit tabernáculum usque ad quercum in Saánanim iuxta Cedes.
Nuntiatúmque est Sísaræ quod ascendísset Barac fílius Abínoem in montem Thabor, et congregávit omnes nongéntos falcátos currus omnémque exércitum, qui cum eo erat, de Hároseth géntium ad torréntem Cison.
Dixítque Débora ad Barac: «Surge: hæc est enim dies, in qua trádidit Dóminus Sísaram in manus tuas. En ipse ductor est tuus». Descéndit ítaque Barac de monte Thabor, et decem mília pugnatórum cum eo. Perterruítque Dóminus Sísaram et omnes currus eius universámque multitúdinem in ore gládii ad conspéctum Barac, in tantum ut Sísara de curru desíliens pédibus fúgeret, et Barac persequerétur fugiéntes currus et exércitum usque ad Hároseth géntium, et omnis hóstium multitúdo usque ad interneciónem cáderet.
Sísara autem fúgiens pervénit ad tentórium Iahel uxóris Haber Cinæi; erat enim pax inter Iabin regem Asor et domum Haber Cinæi. Egréssa ígitur Iahel in occúrsum Sísaræ dixit ad eum: «Intra ad me, dómine mi; intra, ne tímeas». Qui ingréssus tabernáculum eius et opértus ab ea panno, dixit ad eam: «Da mihi, óbsecro, páululum aquæ, quia sítio». Quæ apéruit utrem lactis et dedit ei bíbere et opéruit illum. Dixítque Sísara ad eam: «Sta ante óstium tabernáculi et, cum vénerit áliquis intérrogans te et dicens: “Numquid hic est áliquis?”, respondébis: “Nullus est”». Tulit porro Iahel uxor Haber clavum tabernáculi assúmens páriter málleum; et ingréssa abscóndite et cum siléntio, pósuit supra tempus cápitis eius clavum, percussúmque málleo defíxit in cérebrum usque ad terram; qui sopórem morti sócians defécit et mórtuus est. Et ecce Barac sequens Sísaram veniébat; egressáque Iahel in occúrsum eius dixit ei: «Veni, et osténdam tibi virum, quem quæris». Qui, cum intrásset ad eam, vidit Sísaram iacéntem mórtuum et clavum infíxum in témpore eius.
Humiliávit ergo Deus in die illo Iabin regem Chánaan coram fíliis Israel, qui crescébant quotídie et forti manu opprimébant Iabin regem Chánaan, donec delérent eum.
Responsorium 1 Cor 1, 27b. 29; 2 Cor 12, 9a; 1 Cor 1, 28b
R/. Infírma mundi elégit Deus, ut confúndat fórtia, ut non gloriétur omnis caro in conspéctu Dei. * Nam virtus in infirmitáte perfícitur.
V/. Ea quæ non sunt elégit Deus, ut ea quæ sunt destrúeret. * Nam virtus.
Ex Tractátu sancti Cypriáni epíscopi et mártyris De domínica oratióne (Nn. 8-9: CSEL 3, 271-272)
Publica est nobis et communis oratio
Responsorium Ps 21 (22), 23; 56 (57), 10
R/. Narrábo nomen tuum frátribus meis; * In médio ecclésiæ laudábo te.
V/. Confitébor tibi in pópulis, Dómine, et psalmum dicam tibi in natiónibus. * In médio.
FERIA TERTIA HEBDOMADAE XI PER ANNUM
Ad Officium lectionis
De libro Iúdicum 6, 1-6. 11-24
Vocatio Gedeonis
In diébus illis: Fecérunt fílii Israel malum in conspéctu Dómini, qui trádidit eos in manu Mádian septem annis. Et oppréssi sunt valde ab eis. Fecerúntque sibi antra et spelúncas in móntibus et tutíssima loca. Cumque sevísset Israel, ascendébat Mádian et Amalec ceteríque orientálium natiónum et apud eos figéntes tentória, sicut erant in herbis, cuncta vastábant usque ad intróitum Gazæ nihílque omníno ad vitam pértinens relinquébant in Israel, non oves, non boves, non ásinos. Ipsi enim et univérsi greges eórum veniébant cum tabernáculis suis et, instar locustárum, univérsa complébant innúmera multitúdo hóminum et camelórum, quidquid tetígerant, devastántes. Humiliatúsque est Israel valde in conspéctu Mádian.
Venit autem ángelus Dómini et sedit sub quercu, quæ erat in Ephra et pertinébat ad Ioas de família Abiézer. Cumque Gédeon fílius eius excúteret atque purgáret fruménta in torculári, ut abscónderet a Mádian, appáruit ei ángelus Dómini et ait: «Dóminus tecum, vir fortis!». Dixítque ei Gédeon: «Obsecro, dómine mi; si Dóminus nobíscum est, cur apprehendérunt nos hæc ómnia? Ubi sunt ómnia mirabília eius, quæ narravérunt patres nostri atque dixérunt: “De Ægýpto edúxit nos Dóminus”? Nunc autem derelíquit nos Dóminus et trádidit in manu Mádian». Respexítque ad eum Dóminus et ait: «Vade in hac fortitúdine tua et liberábis Israel de manu Mádian; scito quod míserim te». Qui respóndens ait: «Obsecro, Dómine, in quo liberábo Israel? Ecce família mea ínfima est in Manásse, et ego mínimus in domo patris mei». Dixítque ei Dóminus: «Ego ero tecum, et percúties Mádian quasi unum virum». Et ille: «Si invéni, inquit, grátiam coram te, da mihi signum quod tu sis, qui loquáris ad me; ne recédas hinc, donec revértar ad te portans oblatiónem et ófferens tibi». Qui respóndit: «Ego præstolábor advéntum tuum».
Ingréssus est ítaque Gédeon et coxit hædum et de farínæ ephi ázymos panes; carnésque ponens in canístro et ius cárnium mittens in ollam tulit ómnia sub quercum et óbtulit ei. Cui dixit ángelus Dei: «Tolle carnes et panes ázymos et pone super petram illam et ius désuper funde». Cumque fecísset ita, exténdit ángelus Dómini summitátem virgæ, quam tenébat in manu, et tétigit carnes et ázymos panes, ascendítque ignis de petra et carnes azymósque panes consúmpsit. Angelus autem Dómini evánuit ex óculis eius. Vidénsque Gédeon quod esset ángelus Dómini ait: «Heu mihi, Dómine Deus, quia vidi ángelum Dómini fácie ad fáciem!». Dixítque ei Dóminus: «Pax tecum, ne tímeas, non moriéris!». Ædificávit ergo ibi Gédeon altáre Dómino vocavítque illud: «Dóminus pax»; usque in præséntem diem adhuc est in Ephra filiórum Abiézer.
Responsorium Is 45, 3cd. 4ab; Iudic 6, 14b; cf. Is 45, 6
R/. Ego Dóminus, qui vocávi te nómine tuo, propter servum meum Iacob et Israel eléctum meum. * Vade in hac fortitúdine tua et liberábis Israel.
V/. Ut sciant omnes quia ego Dóminus, et non est alter. * Vade.
Ex Tractátu sancti Cypriáni epíscopi et mártyris De domínica oratióne (Nn. 11-12: CSEL 3, 274-275)
Responsorium Ez 36, 23a. 25a. 26a. 27b; Lev 11, 44b
R/. Sanctificábo nomen meum magnum. Effúndam super vos aquam mundam, et dabo vobis cor novum, et spíritum meum ponam in médio vestri; * Ut in præcéptis meis ambulétis, et iudícia mea custodiátis et operémini.
V/. Sancti estóte, quóniam et ego sanctus sum. * Ut in.
FERIA QUARTA HEBDOMADAE XI PER ANNUM
Ad Officium lectionis
De libro Iúdicum 6, 33 — 7, 8. 16-22
Gedeon minimo exercitu vincit
In diébus illis: Omnis Mádian et Amalec et orientáles pópuli congregáti sunt simul et transeúntes Iordánem castrametáti sunt in valle Iézrael. Spíritus autem Dómini índuit Gédeon, qui clangens búcina convocávit domum Abiézer, ut sequerétur. Misítque núntios in univérsum Manássen, qui et ipse secútus est eum; et álios núntios in Aser et Zábulon et Néphthali, qui occurrérunt ei.
Dixítque Gédeon ad Deum: «Si salvum facis per manum meam Israel, sicut locútus es, ponam vellus lanæ in área: si ros in solo véllere fúerit et in omni terra síccitas, sciam quod per manum meam, sicut locútus es, liberábis Israel». Factúmque est ita. Et de nocte consúrgens exprésso véllere, concham rore complévit. Dixítque rursus ad Deum: «Ne irascátur furor tuus contra me, si adhuc semel tentávero signum quærens in véllere. Oro, ut solum vellus siccum sit et omnis terra rore madens». Fecítque Deus nocte illa, ut postuláverat; et fuit síccitas in solo véllere et ros in omni terra.
Igitur Ieróbbaal, qui et Gédeon, de nocte consúrgens et omnis pópulus cum eo castrametáti sunt ad fontem, qui vocátur Harad. Erant autem castra Mádian in valle ad septentrionálem plagam collis Moreh.
Dixítque Dóminus ad Gédeon: «Maior tecum est pópulus, quam ut tradátur Mádian in manus eius, ne gloriétur contra me Israel et dicat: “Meis víribus liberátus sum”. Lóquere ad pópulum et, cunctis audiéntibus, prædica: “Qui formidolósus et tímidus est, revertátur et recédat de monte Gélboe”». Et revérsa sunt ex pópulo vigínti duo mília virórum; et tantum decem mília remansérunt.
Dixítque Dóminus ad Gédeon: «Adhuc pópulus multus est; duc eos ad aquas, et ibi probábo illos, et, de quo díxero tibi ut tecum vadat, ipse pergat; quem ire prohibúero, revertátur». Cumque deduxísset pópulum ad aquas, dixit Dóminus ad Gédeon: «Qui lingua lambúerint aquas, sicut solent canes lámbere, separábis eos seórsum; qui autem curvátis génibus bíberint, in áltera parte erunt». Fuit ítaque númerus eórum, qui manu ad os proiciénte aquas lambúerant, trecénti viri; omnis autem réliqua multitúdo flexo póplite bíberat. Et ait Dóminus ad Gédeon: «In trecéntis viris, qui lambuérunt aquas, liberábo vos et tradam Mádian in manu tua; omnis autem réliqua multitúdo revertátur in locum suum». Sumptis ítaque pro número cibáriis et tubis, omnem réliquam multitúdinem abíre præcépit ad tabernácula sua et ipse trecéntos viros ténuit. Castra autem Mádian erant subter eum in valle.
Divisítque trecéntos viros in tres partes et dedit tubas in mánibus eórum lagœnásque vácuas ac lámpades in médio lagœnárum et dixit ad eos: «Quod me fácere vidéritis, hoc fácite; ingrédiar extrémam partem castrórum, et, quod fécero, sectámini. Quando personáverit tuba in manu mea et ómnium eórum qui mecum sunt, vos quoque per castrórum circúitum clángite et conclamáte: “Dómino et Gedeóni!”».
Ingressúsque est Gédeon et trecénti viri, qui erant cum eo, extrémam partem castrórum, incipiéntibus vigíliis noctis médiæ, cum eo ipso témpore custódes mutáti essent, et cœpérunt búcinis clángere et contérere lagœnas. Cumque in tribus personárent turmis et hýdrias confregíssent, tenuérunt sinístris mánibus lámpades et dextris sonántes tubas clamaverúntque: «Gládius Dómino et Gedeóni!», stantes sínguli in loco suo per circúitum castrórum hostílium. Omnia ítaque castra turbáta sunt, et vociferántes ululantésque fugérunt. Et insistébant trecénti viri búcinis personántes. Immisítque Dóminus gládium in ómnibus castris, et mútua se cæde truncábant.
Responsorium 1 Cor 1, 27b-29; Lc 1, 52
R/. Infírma mundi elégit Deus, ut confúndat fórtia; et ignobília mundi et contemptibília elégit Deus, quæ non sunt ut ea quæ sunt destrúeret, * Ut non gloriétur omnis caro in conspéctu eius.
V/. Depósuit Dóminus poténtes de sede et exaltávit húmiles. * Ut non.
Ex Tractátu sancti Cypriáni epíscopi et mártyris De domínica oratióne (Nn. 13-15: CSEL 3, 275-278)
Adveniat regnum tuum. Fiat voluntas tua
Responsorium Mt 7, 21b; Mc 3, 35
R/. Qui facit voluntátem Patris mei, qui in cælis est, * Ipse intrábit in regnum cælórum.
V/. Qui fécerit voluntátem Dei, hic frater meus, et soror mea, et mater est. * Ipse.
FERIA QUINTA HEBDOMADAE XI PER ANNUM
Ad Officium lectionis
De libro Iúdicum 8, 22-23. 30-32; 9, 1-15. 19-20
Populus Dei regem instituere conatur
In diébus illis: Dixérunt viri Israel ad Gédeon: «Domináre nostri tu et fílius tuus et fílius fílii tui, quia liberásti nos de manu Mádian». Quibus ille ait: «Non dominábor vestri, nec dominábitur in vos fílius meus, sed dominábitur Dóminus».
Hábuit Gédeon septuagínta fílios, qui egréssi sunt de fémore eius, eo quod multas habéret uxóres. Concubína quoque illíus, quam habébat in Sichem, génuit ei fílium, cui ipse nomen impósuit Abímelech.
Mortuúsque est Gédeon fílius Ioas in senectúte bona et sepúltus est in sepúlcro Ioas patris sui in Ephra filiórum Abiézer.
Abiit autem Abímelech fílius Ieróbbaal in Sichem ad fratres matris suæ et locútus est ad eos et ad omnem cognatiónem famíliæ matris suæ dicens: «Loquímini ad omnes viros Sichem: “Quid vobis est mélius, ut dominéntur vestri septuagínta viri, omnes fílii Ieróbbaal, an ut dominétur vobis unus vir?”. Simúlque consideráte quod os vestrum et caro vestra sum». Locutíque sunt fratres matris eius de eo ad omnes viros Sichem univérsos sermónes istos et inclinavérunt cor eórum post Abímelech dicéntes: «Frater noster est». Dederúntque illi septuagínta pondo argénti de fano Baálberith; qui condúxit sibi ex eo viros ínopes et vagos, secutíque sunt eum. Et venit in domum patris sui Ephra et occídit fratres suos fílios Ieróbbaal septuagínta viros super lápidem unum. Remansítque Ióatham fílius Ieróbbaal mínimus, quia abscónditus erat. Congregáti sunt autem omnes viri Sichem et univérsæ domus Mello abierúntque et constituérunt regem Abímelech iuxta quercum, quæ stabat in Sichem.
Quod cum nuntiátum esset Ióatham, ivit et stetit in vértice montis Garízim elevatáque voce clamávit et dixit: «Audíte me, viri Sichem, ut áudiat vos Deus. Iérunt ligna, ut úngerent super se regem, dixerúntque olívæ: “Impera nobis”. Quæ respóndit: “Numquid possum desérere pinguédinem meam, qua et dii honorántur et hómines, et veníre, ut super ligna móvear?”. Dixerúntque ligna ad árborem ficum: “Veni et super nos regnum áccipe”. Quæ respóndit eis: “Numquid possum desérere dulcédinem meam fructúsque suavíssimos et ire, ut super cétera ligna móvear?”. Locúta quoque sunt ligna ad vitem: “Veni et ímpera nobis”. Quæ respóndit: “Numquid possum desérere vinum meum, quod lætíficat deos et hómines, et super ligna cétera commovéri?”. Dixerúntque ómnia ligna ad rhamnum: “Veni et ímpera super nos”. Quæ respóndit eis: “Si vere me regem vobis constitúitis, veníte et sub mea umbra requiéscite; sin autem non vultis, egrediátur ignis de rhamno et dévoret cedros Líbani!”. Si ergo recte et absque vítio egístis cum Ieróbbaal et domo eius hódie, lætámini in Abímelech, et ille lætétur in vobis. Sin autem pervérse, egrediátur ignis ex Abímelech et consúmat habitatóres Sichem et domum Mello, egrediatúrque ignis de viris Sichem et de domo Mello et dévoret Abímelech!».
Responsorium Iudic 8, 23; Ap 5, 13b
R/. Non dominábor vestri, nec dominábitur in vos fílius meus; * Dominábitur Dóminus.
V/. Sedénti super thronum et Agno, benedíctio et honor et glória et potéstas in sæcula sæculórum. * Dominábitur.
Ex Tractátu sancti Cypriáni epíscopi et mártyris De domínica oratióne (Nn. 18. 22: CSEL 3, 280-281. 283-284)
Post subsidium cibi petitur et venia delicti
Responsorium Ps 30 (31), 2a. 4; 24 (25), 18
R/. In te, Dómine, sperávi, non confúndar in ætérnum. Quóniam fortitúdo mea et refúgium meum es tu, * Et propter nomen tuum dedúces me et pasces me.
V/. Vide humilitátem meam et labórem meum, et dimítte univérsa delícta mea. * Et propter.
FERIA SEXTA HEBDOMADAE XI PER ANNUM
Ad Officium lectionis
De libro Iúdicum 13, 1-25
Annuntiatur nativitas Samsonis
In diébus illis: Rursum fílii Israel fecérunt malum in conspéctu Dómini, qui trádidit eos in manus Philisthinórum quadragínta annis.
Erat autem vir quidam de Sáraa et de stirpe Dan nómine Mánue habens uxórem stérilem. Cui appáruit ángelus Dómini et dixit ad eam: «Ecce stérilis es et absque líberis, sed concípies et páries fílium. Cave ergo, ne vinum bibas ac síceram, nec immúndum quidquam cómedas, quia ecce concípies et páries fílium, cuius non tanget caput novácula: erit enim puer nazaræus Dei ex matris útero et ipse incípiet liberáre Israel de manu Philisthinórum».
Quæ cum venísset ad marítum, dixit ei: «Vir Dei venit ad me habens aspéctum sicut ángelus Dómini, terríbilis nimis. Non interrogávi eum, unde esset, nec ipse nomen suum mihi indicávit. Et dixit mihi: “Ecce concípies et páries fílium; cave, ne vinum bibas et síceram, et ne áliquo vescáris immúndo: erit enim puer nazaræus Dei ex útero matris usque ad diem mortis suæ”».
Orávit ítaque Mánue Dóminum et ait: «Obsecro, Dómine, ut vir Dei, quem misísti, véniat íterum et dóceat nos, quid debeámus fácere de púero, qui nascitúrus est». Exaudivítque Deus precántem Mánue, et venit rursum ángelus Dei ad mulíerem sedéntem in agro. Mánue autem marítus eius non erat cum ea. Festinávit ergo et cucúrrit ad virum suum nuntiavítque ei dicens: «Ecce appáruit mihi vir, qui illo die vénerat ad me». Qui surréxit et secútus est uxórem suam veniénsque ad virum dixit ei: «Tu es, qui locútus es mulíeri?». Et ille respóndit: «Ego sum». Cui Mánue: «Quando, inquit, sermo tuus fúerit explétus, quid circa púerum observáre et fácere debémus?». Dixítque ángelus Dómini ad Mánue: «Ab ómnibus, quæ locútus sum uxóri tuæ, abstíneat se; et quidquid ex vínea náscitur, non cómedat, vinum et síceram non bibat, nullo vescátur immúndo, et, quod ei præcépi, custódiat».
Dixítque Mánue ad ángelum Dómini: «Obsecro, ut retineámus te et faciámus tibi hædum de capris». Cui respóndit ángelus Dómini: «Si me rétines, non cómedam panes tuos; sin autem vis holocáustum fácere, offer illud Dómino». Et nesciébat Mánue quod ángelus Dómini esset. Dixítque ad eum: «Quod est tibi nomen, ut, si sermo tuus fúerit explétus, honorémus te?». Cui ille respóndit: «Cur quæris nomen meum, quod est mirábile?». Tulit ítaque Mánue hædum de capris et oblatiónem símilæ et pósuit super petram ófferens Dómino, qui facit mirabília; ipse autem et uxor eius intuebántur. Cumque ascénderet flamma de altári in cælum, ángelus Dómini in flamma páriter ascéndit. Quod cum vidísset Mánue et uxor eius, proni cecidérunt in terram; et ultra non eis appáruit ángelus Dómini. Statímque intelléxit Mánue ángelum esse Dómini et dixit ad uxórem suam: «Morte moriémur, quia vídimus Deum». Cui respóndit múlier: «Si Dóminus nos vellet occídere, de mánibus nostris holocáustum et oblatiónem non suscepísset, nec ostendísset nobis hæc ómnia neque tália dixísset».
Péperit ítaque fílium et vocávit nomen eius Samson. Crevítque puer, et benedíxit ei Dóminus. Cœpítque spíritus Dómini impéllere eum in Castris Dan inter Sáraa et Esthaol.
Responsorium Lc 1, 13b. 15b; Iudic 13, 3a. 5
R/. Dixit Angelus ad Zacharíam: Uxor tua páriet tibi fílium, et vocábis nomen eius Ioánnem; vinum et síceram non bibet, et Spíritu Sancto replébitur adhuc ex útero matris suæ, * Erit enim nazaræus Dei.
V/. Appáruit Angelus Dómini uxóri Mánue et dixit: Concípies et páries fílium, cuius non tanget caput novácula. * Erit.
Ex Tractátu sancti Cypriáni epíscopi et mártyris De domínica oratióne (Nn. 23-24: CSEL 3, 284-285)
Qui filii Dei sumus, in Dei pace maneamus
Responsorium Eph 4, 1. 3. 4b; Rom 15, 5b. 6a
R/. Obsecro vos, ut digne ambulétis vocatióne qua vocáti estis, sollíciti serváre unitátem spíritus in vínculo pacis. * Sicut et vocáti estis in una spe vocatiónis vestræ.
V/. Det vobis Deus idípsum sápere in altérutrum, ut unánimes uno ore glorificétis Deum. * Sicut.
SABBATO HEBDOMADAE XI PER ANNUM
Ad Officium lectionis
De libro Iúdicum 16, 4-6. 16-31
Perfidia Dalilæ et mors Samsonis
In diébus illis: Amávit Samson mulíerem, quæ habitábat in valle Sorec et vocabátur Dálila. Venerúntque ad eam príncipes Philisthinórum atque dixérunt: «Décipe eum et disce ab illo in quo tantam hábeat fortitúdinem, et quómodo eum superáre valeámus et vinctum humiliáre; quod si féceris, dábimus tibi sínguli mille centum argénteos».
Locúta est ergo Dálila ad Samson: «Dic mihi, óbsecro, in quo sit tua máxima fortitúdo, et quid sit, quo ligátus humiliéris».
Cumque molésta ei esset et per multos dies iúgiter eum urgéret, defécit ánima eius et ad mortem usque lassáta est. Tunc apériens ei totum cor suum dixit ad eam: «Novácula numquam ascéndit super caput meum, quia nazaræus consecrátus Deo sum de útero matris meæ; si rasum fúerit caput meum, recédet a me fortitúdo mea, et defíciam eróque ut céteri hómines».
Videns illa quod conféssus ei esset omnem ánimum suum, misit ad príncipes Philisthinórum atque mandávit: «Ascéndite adhuc semel, quia nunc mihi apéruit totum cor suum». Qui ascendérunt, assúmpta pecúnia, quam promíserant. At illa dormíre eum fecit super génua sua vocavítque tonsórem et fecit rádere septem crines eius et cœpit humiliáre eum: statim enim ab eo fortitúdo discéssit. Dixítque: «Philístim super te, Samson!». Qui de somno consúrgens dixit in ánimo suo: «Egrédiar, sicut ante feci, et me excútiam», nésciens quod Dóminus recessísset ab eo. Quem cum apprehendíssent Philísthim, statim eruérunt óculos eius et duxérunt Gazam vinctum duábus caténis æneis et clausum in cárcere mólere fecérunt.
Iámque capílli eius renásci cœperant, postquam rasi sunt. Príncipes autem Philisthinórum convenérunt in unum, ut immolárent hóstias magníficas Dagon deo suo et epularéntur dicéntes: «Trádidit deus noster in manus nostras inimícum nostrum Samson».
Quem étiam pópulus videns laudábat deum suum eadémque dicébat: «Trádidit deus noster in manus nostras adversárium nostrum, qui vastávit terram nostram et occídit plúrimos nostrum».
Cum enim iam hilarióres essent, postulavérunt, ut vocarétur Samson et ante eos lúderet. Qui addúctus de cárcere ludébat ante eos; fecerúntque eum stare inter duas colúmnas. Qui dixit púero tenénti manum suam: «Dimítte me, ut tangam colúmnas, quibus ímminet domus, et reclíner super eas et páululum requiéscam». Domus autem plena erat virórum ac mulíerum; et erant ibi omnes príncipes Philisthinórum, ac de tecto círciter tria mília utriúsque sexus spectábant ludéntem Samson. At ille invocávit Dóminum dicens: «Dómine Deus, meménto mei! Et redde mihi tantum hac vice fortitúdinem prístinam, Deus, ut ulcíscar me de Philísthim saltem pro uno duórum lúminum meórum!». Et tangens ambas colúmnas médias, quibus innitebátur domus, obnixúsque contra álteram eárum déxtera et contra álteram læva ait: «Moriátur ánima mea cum Philístim!». Concussísque fórtiter colúmnis, cécidit domus super omnes príncipes et céteram multitúdinem, quæ ibi erat; multóque plures interfécit móriens, quam ante vivus occíderat. Descendéntes autem fratres eius et univérsa cognátio tulérunt corpus eius et sepeliérunt inter Sáraa et Esthaol in sepúlcro patris sui Mánue; iudicavítque Israel vigínti annis.
Responsorium Ps 42 (43), 1a; 30 (31), 4a; Iudic 16, 28b
R/. Iúdica me, Deus, et discérne causam meam de gente non sancta, * Quóniam fortitúdo mea et refúgium meum es tu.
V/. Meménto mei et redde mihi fortitúdinem prístinam. * Quóniam.
Ex Tractátu sancti Cypriáni epíscopi et mártyris De domínica oratióne (Nn. 28-30: CSEL 3, 287-289)
Nec verbis tantum, sed et factis orandum est
Responsorium Ps 24 (25), 1-2a. 5
R/. Ad te, Dómine, levávi ánimam meam; * Deus meus, in te confído, non erubéscam.
V/. Dírige me in veritáte tua et doce me, quia tu es Deus salútis meæ, et te sustínui tota die. * Deus.